Yatırım teşvik belgesi ve ülkemizde uygulanan yatırım teşvik sistemi ile ilgili sık sorular ile bu soruların cevaplarına yer verilmiştir. Genel olarak yatırımcılar tarafından merak edilen ve tarafımıza sıkça iletilen soruların yanıtlanması amaçlanmıştır. Bunların dışında tüm soru ve sorunlarınızda bize ulaşabilirsiniz.

Aşağıdaki soruların cevap kısımlarında mavi ile işaretlenen kelimelere tıklayarak konuyla ilgili sayfaya ulaşabilir, bu konu hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.

Yatırım Teşvik Belgesi Hakkında Sık Sorulan Sorular

  1. S: Yatırım teşvik belgesi nedir?
    C: Yatırımcıların yatırım projelerinde vergi, SGK primi, KDV, gümrük vergisi, faiz ve yer tahsisi gibi alanlarda devlet tarafından sağlanan destekleri kapsayan belgedir.
  2. S: Yatırım teşvik belgesi kimlere verilir?
    C: Ülkemiz sınırları içerisinde tüm bölgelerde yatırım yapmayı planlayan yerli veya yabancı, gerçek ya da tüzel kişiler yatırım teşvik belgesi alabilir, eşit şartlarda desteklerden yararlanabilir.
  3. S: Yatırım teşvik belgesi nerden alınır?
    C: Yatırım teşvik belgesi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınır.
  4. S: Yatırım teşvik belgesi ile ilgili işlemlerden sorumlu bakanlık birimi hangisidir?
    C: Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesi, kullandırılması ve denetimi ile ilgili tek yetkili birim Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'dür.
  5. S: Yatırım teşvik belgesi başvuru süreci nasıl işler?
    C: Başvurular yalnızca E-TUYS adı verilen elektronik sistem üzerinden yapılır. Öncelikle sistemde E-TUYS yetkilendirme yapılır. Ardından firma bilgileri sisteme tanıtılır. Üçüncü aşamada ise yatırım teşvik belgesi projesi oluşturulur.
  6. S: Aynı anda birden çok yatırım teşvik belgesi alınabilir mi?
    C: Bir yatırım yerinde bir konuda yalnızca bir belge düzenlenir. Ancak, aynı konuda farklı yerlerde veya farklı konularda aynı yerde birden çok yatırım teşvik belgesi alınması mümkündür.
  7. S: Yatırım teşvik sistemleri oluşturulurken nelere dikkat edilir?
    C: Yatırım teşvik sistemleri oluşturulurken, yatırımların ülke ekonomisine katkısı, teknolojik yenilikler, ihracat potansiyeli, ithalat bağımlılığı, ar-ge ve inovasyon yeteneği, istihdam yaratması gibi faktörler dikkate alınır.
  8. S: Hangi yatırım teşvik sistemleri mevcuttur?
    C: Şu an yürürlükte bulunan genel yatırım teşvik sistemi, bölgesel yatırım teşvik sistemi, öncelikli yatırım teşvik sistemi, stratejik yatırım teşvik sistemi ve proje bazlı yatırım teşvik sistemi vardır. Bunların yanı sıra halen yürürlükte olan cazibe merkezleri programı (cmp) bulunur. Diğer taraftan, önceden aktif olan büyük ölçekli yatırım teşvik sistemi günümüzde aktif değildir.
  9. S: Yatırım teşvik belgesi verilmesi için hangi şartların sağlanması gereklidir?
    C: Yatırım teşvik belgesi verilmesi için yatırımın belirlenmiş şartları karşılaması gereklidir, bu şartlar yatırımın yapılacağı bölgeye, sektöre ve yatırımın niteliğine göre değişiklik gösterir. Bu şartlar yatırım tutarı ile ilgili olabileceği gibi, kapasite ile ilgili sınırlamalar veya entegrasyon koşullarına bağlı şartlar vardır. En doğru kararı vermek için yatırım yeri ve konusu ile ilgili detaylı bilgi sahibi olmak gerekir.
  10. S: Yatırım teşvik belgesi ne kadar süreyle geçerlidir?
    C: Normal koşullar altında bir yatırım teşvik belgesi 3 yıl süre için düzenlenir. Talep edilmesi durumunda belgede kayıtlı sürenin tam yarısı kadar süre uzatımı yapılması mümkündür. Buna ilave olarak mücbir sebep sayılan hallerden birinin gerçekleşmesi durumunda bir kez daha aynı miktar süre uzatımı alınması mümkündür.
  11. S: Yatırım teşvik belgesi hangi avantajları sağlar?
    C: Yatırım teşvik belgesi, vergi indirimi ya da istisnası, SGK prim destekleri, KDV istisnası ve iadesi, gümrük vergisi muafiyeti, faiz desteği, gelir vergisi stopajı desteği ve yatırım yeri tahsisi gibi birçok avantaj sağlar. Bunları yanı sıra finansal kiralama ve avantajlı yatırım kredilerinin belge kapsamında kullanılması da mümkünüdür.
  12. S: Yatırım teşvik belgesi almak için hangi belgeler gereklidir?
    C: Yatırım teşvik belgesi almak için proje tanıtımı, ticaret sicil gazeteleri, imza sirküleri, vergi levhası, faaliyet belgesi, diğer şirket evrakları, sgk borcu yoktur, ve yatırım konusu ile bağlantılı belgeler gereklidir. Yatırım teşvik belgesi başvurusu için gerekli tüm belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekir.
  13. S: SGK borcu olanlar yatırım teşvik belgesi alabilir mi?
    C: Hayır, SGK borcu bulunanlar kesinlikle yatırım teşvik belgesi alamaz. Yatırım teşviklerinden yararlanmak isteyenlerin bu borcu ödeyip kapatmak veya yapılandırmak ve yapılandırma sonrası taksitleri aksatmamaları gerekir.
  14. S: Vergi borcu bulunanlar yatırım teşvik belgesi alabilir mi?
    C: Vergi borcu bulunanlar yatırım teşvik belgesi alabilir. Teşvik belgesi başvurularında vergi borcu bulunmadığına dair bir belge aranmamaktadır.
  15. S: Yatırım teşvik belgesi başvuruları ne kadar süre içerisinde sonuçlanır?
    C: Bu durum başvuru projesini hazırlayan kişinin yetkinlik düzeyi ile ilişkilidir. Mevzuata tam uyumlu ve eksiksiz hazırlanan bir müracaat günler içerisinde sonuçlanırken, hatalı bir proje veya eksik belgelerle yapılacak başvurular haftalar belki birkaç ay sonuçlanmayacaktır. Dahası bu başvuruların reddedilme olasılığı çok yüksektir.
  16. S: Yatırım teşvik belgesi alma sürecinde hangi aşamalar vardır?
    C: Yatırım teşvik belgesi alma sürecinde başvuru, incelenme, eksik bildirimi, eksik tamamlama, yeniden değerlendirme, onaylama, belgenin düzenlenmesi ve belgenin teslimi gibi aşamalar bulunur.
  17. S: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırımın finansmanı nasıl sağlanır?
    C: Yatırım teşvik belgesi alındıktan sonra yatırımın finansmanı için banka kredileri, finansal kiralama ya da leasing, yatırımcıların özkaynakları ve diğer kaynaklar gibi finansman yöntemleri kullanılabilir.
  18. S: Yatırım teşvik belgesi kapsamında hibe desteği var mıdır?
    C: Yatırım teşvik belgesi kapsamında devletin sağladığı bir hibe veya yatırıma nakdi katkı bulunmamaktadır.
  19. S: KDV istisnasından ne zaman yararlanılabilir?
    C: Yatırım teşvik belgesi düzenlendikten hemen sonra vergi dairesinden KDV istisna yazısı alındıktan sonra bu destekten yararlanmak mümkündür. Yatırım döneminde kullanılan en önemli desteklerden biri olan KDV istisnası makine alımları sırasında doğrudan uygulanır.
  20. S: Gümrük vergisi muafiyeti ne zaman kullanılabilir?
    C: Bir ithalat yapılacağı zaman kdv istisnası ile birlikte gümrük vergisi muafiyeti de uygulanır. Yatırım döneminde kullanılabilen önemli bir destek unsurudur.
  21. S: Vergi indirimi ne zaman kullanılabilir?
    C: Yatırım teşvik belgesi kapsamında sağlanan vergi indirimi hakkının %80'lik kısmı yatırım döneminde ve geri kalan kısım yatırım tamamlama vizesi yapıldıktan sonra veya tamamı belge kapandıktan sonra kullanılabilir.
  22. S: SGK primi işveren hissesi desteği ne zaman kullanılır?
    C: Sigorta primi işveren hissesi desteği belgenin kapanışı yapılarak yatırım tamamlama vizesi sonuçlandıktan sonra uygulanır. Genel müdürlük tarafından SGK müdürlüğüne iletilen yazıya istinaden kapanıştan yaklaşık 2 ay sonra SGK prim destekleri uygulanmaya başlar.
  23. S: Yatırım yeri tahsisi ne zaman yapılır?
    C: Yatırım teşvik belgesi kapsamında verilen yatırım yeri tahsisi destek unsuru doğrudan hak oluşturmaz. Bu destek unsurunu ihtiva eden bir yatırım teşvik belgesine sahip olan yatırımcılar Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından ilan edilen yatırım yerlerinin ihalelerine girerek uygun bulunan projeleri için yatırım yeri tahsisi yaptırabilirler.
  24. S: Yatırım teşvik belgesi düzenlendikten ne kadar sonra faaliyete geçilmesi gerekir?
    C: Yatırım teşvik belgesi düzenlendikten sonra faaliyete geçişle ilgili bir hüküm yoktur. Bir belgenin süresi 3 yıl ilk düzenleme ve 1,5 yıl ilave süre olmak üzere yaklaşık 4,5 yıldır. Bu süre içerisine yatırımı tamamlama yeterlidir.
  25. S: Yatırım teşvik belgesinde kayıtlı bilgilerin değiştirilmesi mümkün mü?
    C: Yatırım teşvik belgesinde yer alan birçok bilginin revize edilmesi mümkündür. Ancak bazı revizyonlar belgede kayıtlı desteklerde değişiklik olmasına neden olabilir. Bu durumda dikkatli davranmak ve adım adım ilerlemek gerekir.
  26. S: Yatırım teşvik belgesi alındıktan sonra yatırımın büyüklüğü artırılabilir mi?
    C: Yatırım teşvik belgesinde kayıtlı yatırım tutarı veya yatırımın finansmanı bilgileri değiştirilebilir, revize edilebilir. Bunun için gerekli bilgi ve belgelerle makul bir seviyede değişikliğin onaylanması mümkündür.
  27. S: Yatırım teşvik belgesinin türü değiştirilebilir mi?
    C: Başvuru sırasında belirtilen bilgilere göre düzenlenen belgenin yatırım dönemi içerisinde belirleyici niteliklerinde değişiklik olması halinde başvuru ile belgenin türü değişebilir. Daha fazla destek alacak şekilde güncellenebilecek yatırımlar olacağı gibi desteklerin azalması da muhtemeldir.
  28. S: Yatırım teşvik belgesi alındıktan sonra yatırımın durdurulması veya iptal edilmesi durumunda ne olur?
    C: Yatırım teşvik belgesi alındıktan sonra yatırımın durdurulması veya iptal edilmesi durumunda yatırımın sağladığı vergi muafiyeti ve diğer avantajlar da sona ereceği gibi yararlanılan desteklerin geri alınması da muhtemeldir.
  29. S: Yatırım teşvik belgesi alındıktan sonra yatırımcı yatırımın bir kısmını devredebilir mi?
    C: Önceden izin alınmak kaydıyla bir yatırımın bir parçası, bir bölümü veya tamamı başka bir yatırımcıya devredilebilir.
  30. S: Teşvikli alınan makinelerin satılması mümkün mü?
    C: Teşvikli alınan makine ve teçhizatın 5 yıl süreyle satışı yasaktır. Bu süre fatura tarihinden itibaren başlar. Yasal süresi tamamlanmayan makinelerin satılması gerektiğinde, eğer geçerli bir neden varsa önceden satış izni alınmak suretiyle bazı makinelerin satılması mümkündür. Bu duruda satılacak makineler için yatırımın bütünlüğünün bozulmaması şartına dikkat edilir.
  31. S: İthal edilen bir malın yeniden yurt dışına satılması mümkün mü?
    C: Teşvikli ithal edilen bir malın ihraç izni alınmak kaydıyla ihraç edilmesi mümkündür. teşvikli makinelerin 5 yıllık satış yasağı ithal makineler için de geçerlidir. Ancak ön izin alınan makinelerin ihracı mümkündür.
  32. S: Yatırım teşvik belgesinin uygulanabileceği üst sınır var mı?
    C: Yatırım teşvik belgesi düzenlenmesi için alt sınırlar belirlenmiş olup herhangi bir üst sınır bulunmamaktadır. Asgari yatırım koşulu sağlandıktan sonra sınırlı büyüklükte bir yatırım yapılması mümkündür. Desteklerin birçoğu yatırım tutarı ile orantılı olduğundan otomatik olarak uygulanan destekler de yatırım tutarı ile birlikte artış gösterecektir.
  33. S: Yatırım teşvik belgesi kapsamında bir yatırım teşvik kredisi verilir mi?
    C: Yatırım teşvik belgesi belirli dönemler yatırımcılar için sağlanan kredilere erişim ve finansman kolaylığı imkanı sağlar. Ancak, bu belge kapsamında devletin doğrudan verdiği bir kredi yoktur. Şirketin krediye uygunluğu ilgili finans kuruluşunca değerlendirilir. Yatırım teşvik belgesi kolaylık sağlar ancak kredi kullanımını garanti etmez.
  34. S: Yatırım teşvik belgesi aldım fakat hiç kullanmadım, ne yapmalıyım?
    C: Yatırım teşvik belgesi kapsamında hiçbir yatırım yapılmadı ve yapılmayacak ise cezasız ve müeyyidesiz bir biçimde belge iptali yapılması gerekir.
  35. S: Yatırım yapılmış olmasına rağmen yatırım teşvik belgesi re'sen iptal oldu ve ceza uygulandı, ne yapılabilir?
    C: Mevzuatın bazı hükümlerine aykırı hareket edilmiş olması nedeniyle belgenin re'sen iptal edilmesi durumunda, iptali oluşturan durumun ortadan kaldırılması mümkünse iptal kaldırma yapılabilir. Bu durumda ödenmemiş cezalar tamamen silinir.
  36. S: Yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makine almak mümkün mü?
    C: Yerli makine teçhizatın mutlaka sıfır ve kullanılmamış olması gerekir. Ancak ithal makine teçhizat için kullanılmış makine temin etme hakkı tanınmıştır. Bunun iki yolu bulunur; kullanılmış münferit makine ithalatı ve kullanılmış komple tesis ithalatı.
  37. S: Malım gümrükte ve belgenin düzenlenmesi uzuyor, ne yapılabilir?
    C: Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinin uzadığı durumlarda teminatlı ithalat işlemlerine başlanır. Gümrükteki mallar teminata bağlı şekilde çekilir, yatırım teşvik belgesi gümrük idaresine ibraz edildiğinde teminatlar geri alınır.
  38. S: Tüm konularda yatırım teşvik belgesi düzenlenir mi?
    Hayır tüm konularda yatırım teşvik belgesi düzenlenmez. Genel olarak çok geniş bir konu aralığında belge düzenlenir ancak teşvik edilmeyecek yatırım konuları ve teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konuları bulunur.
  39. S: Hangi sektörlerde yatırım teşvik belgesi düzenlenir?
    C: Tarım, hayvancılık, enerji, madencilik, imalat, turizm, eğitim, sağlık, diğer hizmetler, belediye hizmetleri, lojistik, altyapı gibi çok sektörde teşvik verilir. Elbette bunların her biri için ayrı kriterler belirlenmiştir.
  40. S: Yatırım teşvik belgesi almak için yatırım alt sınırı ne kadardır?
    C: Bir yatırım projesine teşvik belgesi verilmesi için asgari sabit yatırım tutarı birinci ve ikinci bölgelerde üç milyon, diğer bölgelerde bir buçuk milyon Türk Lirasıdır. Bölgesel teşvik uygulamalarında yatırım konusuna göre farklı alt sınırlar bulunur.
  41. S: Yatırım teşvik belgesi almak ne kadar?
    C: Yatırım teşvik belgesi başvuruları son 2 yıldır ücretlidir. Toplam sabit yatırım tutarına bağlı olarak 5 milyon TL'ye kadar yatırımlar için 3.220-TL, 5 milyon ile 25 milyon TL arasındaki yatırımlar için 8.050-TL ve 25 milyon TL üzerindeki yatırımlar için 16.100-TL başvuru ücreti alınır. Ayrıca tüm revize işlemleri için 805-TL harç ödenmesi gerekir.
  42. S: Yatırım teşvik belgesi başvuru ücretleri nasıl ödenir?
    C: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı web sayfasında yer alan kolay tahsilat modülü üzerinden çevrimiçi ödenir. Bu ödemelere E-TUYS üzerinden ödeme yap butonuna tıklayarak erişim sağlamak mümkündür.