Yatırım Teşvik Belgesi Süre Uzatımı

Türkiye'de yatırım yapmak isteyen kişilere sunulan bir teşvik aracı olan yatırım teşvik belgesi belirli bir süre için düzenlenir. Bu süre genellikle 3 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak özellikli, yüksek teknoloji veya çok büyük ölçekli bir yatırım olması halinde bu süre 4-5 yıl gibi bir dönemi kapsayacak şekilde belirlenir. Ayrıca, yatırım veya üretim proseslerinin yapısı gereği daha uzun sürmesi durumunda mutlaka özel koşullar dikkate alınır. Düzenlenen belge bu süre ile sınırlı değildir. Bir defaya mahsus olmak üzere belgede kayıtlı sürenin yarısı kadar süre uzatımı yapılması mümkündür.

Süre Uzatımı Nedir?

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yürütülen yatırım projesi genellikle süresi içerisinde tamamlanır. Ancak, çeşitli durumlarda bu süre yatırımın tamamlanmasına yeterli olmaz. Bu durumda, talep üzerine bir defaya mahsus süre uzatımı yapılır. Verilecek bu ilave süre mutlaka belgede kayıtlı olan ilk süreni yarısı kadar olmaktadır. Örneğin, 3 yıl için düzenlenen bir yatırım teşvik belgesi için süre uzatım başvurusu yapıldığında 1,5 yıllık ilave süre birlikte toplam yatırım süresi 4,5 yıl kadar olacaktır.

Süre Uzatımı Nasıl Yapılır?

Önceden süre uzatımı yapılması için yatırım harcamalarının gerçekleşmiş olması şartı bulunmaktaydı. Ancak, günümüzde bu şart kaldırılmış olup, talep edilmesi yeterlidir. Belgede kayıtlı sürenin bitimine yakın bir tarihte yapılacak bir başvuru neticesinde sürenin uzatılmasına imkan vardır. Belgede kayıtlı yatırım döneminin henüz başlarındayken yapılacak talepler ise olumsuz karşılanacaktır.

Süre Uzatım Süreci Nasıldır?

Bu kriterlerin sağlandığı koşullarda E-TUYS üzerinden başvurular elektronik ortamda yapılır. Bunun için aşağıdaki adımlar izlenir.

• E-TUYS sistemine giriş yapılır.
• Süre uzatım modülüne erişim sağlanır.
• Gerekli kısımlar doldurulur.
• E-TUYS üzerinde belge onay bekleyen işlemler ekranına düşer.
• Bu ekranda gerekli belgeler eklenir.
• Ödeme ekranına geçilir. Bakanlık kolay tahsilat modülü yardımıyla revizyon ücreti ödenir.
• Ödeme tamamlandığında revizyon ekranına dönüş yapılır.
• Başvuru imzalanarak proje bakanlığa sunulur.

Uygun bulunması halinde bakanlık tarafından süresi uzatılan belge sistemde tanımlanmış olur. E-TUYS üzerinden yatırım projesi açık kalacak şekilde ayarlamalar yapılır. Uygun bulunduğunda ilişkin bildirim işletmeye iletilir. Yatırım harcamaları önceden olduğu şekilde elektronik ortamda yürütülmeye devam eder.

Süre Uzatımı Ne Zaman Yapılır?

Süre uzatımının olumlu sonuçlanması için ileri dönük olarak yatırım planı bulunması gerekir. Yani, yeni bir yatırım harcaması yapılmayacak ise belgenin süresinin uzatılması için başvuru yapılmamalıdır. Bir başka önemli kriter ise süre uzatım başvurusunun belgede kayıtlı sürenin sonuna yaklaşıldığında yapılmasıdır. Doğru bir başvuru tarihi belgede bulunan yatırım döneminin bitimine 30-60 gün kaldığında olabilir.

Mücbir Sebep Halinde Süre Uzatımı

Ek süreler de dahil olmak üzere toplam süre içerisinde yatırım tamamlanamadığında, bazı durumlarda bir kez daha süre uzatımı alınması mümkündür. Bu durumlar, mücbir sebep sayılan hallerdir. Mücbir sebep, daha açık bir ifade ile zorunlu haller olup, bu durumda yatırımın yapılmasına imkan bulunmaz. Mücbir sebepler yatırımcının kontrol edemediği veya önleyemediği olağanüstü durumlardır. Bu durumda, bakanlık özel bir muamele ile ikinci kez süre uzatımı yapar. Bu uygulama son derece istisnai bir durumdur. Mücbir sebep hallerine örnekler aşağıdaki gibidir;

• Doğal afetler: Deprem, sel, yangın ve olağanüstü hava olayları gibi doğal ve kontrol edilemez olaylar.
• Savaş hali.
• Terör eylemleri.
• Pandemi ve salgın hastalıklar.
• Grev, yasal düzenlemeler veya kamu otoritesinin yatırıma müdahalesi.

Mücbir sebep halinin varlığı belgelerle kanıtlanması gereken bir durumdur. Yalnızca beyan ile mücbir sebep işlemleri başlatılması söz konusu değildir. Böyle bir durumun varlığında ivedi olarak ilgili kurum ve kuruluşlara başvurulara durumun tespiti ve belgelendirmesi yapılmalı daha sonra teşvik işlemi için başvuru yapılmalıdır.