Yatırım yapacak işletmeler için, yatırım teşvik belgesi her zaman çok büyük önem taşıyan bir belge olmuştur. Bu belge, birçok avantaj ve muafiyet sağlar. Bunlardan bazıları doğrudan belgede kayıtlı destek unsurlarıdır, bazıları ise dolaylı olarak yatırım teşvik belgesi sahiplerine avantaj sağlar. Bu dolaylı avantajlardan biri de yatırımcıların teşvikli olarak kullanılmış makine ithalatı yapma hakkı elde etmeleridir. Kullanılmış makine ithalatı, yatırım yapacak firmalar için maliyeti düşürücü bir alternatiftir. Ancak, yatırım teşvik belgesi bulunmayan firmalar için birçok makinenin ithalatı için izin alınması oldukça zor veya imkansızdır.


Birçok kullanılmış makinenin ithalat izni alınması için yatırım teşvik belgesi çok büyük avantaj sağlamaktadır. Öte yandan, bazı makineler için belgesiz firmalara izin verilmesi oldukça zor veya imkansızdır.

Süreç ve İşlemler

Kullanılmış makine ithal izni için yapılacak işlemler ve süreç aşağıdaki gibi özetlenebilir.

  • Aktif bir yatırım teşvik belgesine sahip olan yatırımcılar liste değişikliği yaparak kullanılmış makineyi teşvik listelerine eklemelidir. Eğer belge yoksa yeni belge müracaatı yapılmalı ve belge temin edilmelidir.
  • Teşvik listesinde onaylanan belge için gerekli bilgiler ve tüm işlemler E-TUYS sistemine yapılır. Yine bu sistem aracılığıyla teşvik belge no, teşvik belge id ve belge tarihi bilgileri temin edilir.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı, İthalat Genel Müdürlüğüne elektronik ortamda İthalat Belge Sistemi (İBS) üzerinden başvuru yapılır.
  • Uygun bulunan başvurular için ithalat izni (ithal lisansı) düzenlenir. Bu lisans elektronik ortamda düzenlenir ve yatırımcıya teslim edilir.
  • Fiili ithalat sırasında hem teşvik bilgilerinin hem de ithal izni (lisans) bilgilerinin gümrük beyannamesinin ilgili kısımlarına yazılması gerekir.

İthalat sürecinde gümrük mevzuatına uygun şekilde hareket etmek çok önemlidir. Bu süreçte, ithal edilecek makinenin gtip kodu, adı, cinsi, modeli, yaşı, birim fiyatı, teknik özellikleri gibi konular önemli rol oynar.

Fırsatlar ve Avantajlar

Kullanılmış makine ithalat izni alınmasının önemli avantajları vardır. Bunlar yatırım teşvik belgesinden kaynaklanan gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sgk primi desteği ve faiz desteğidir. Bu avantajların her biri aşağıda ayrıca açıklanmıştır.

  • Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılmış temin edilecek makine ve teçhizattan uygun olanlar için gümrük vergisi muafiyeti sağlanır.
  • Vergi İndirimi: Söz konusu makinenin bedeli bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında kurumlar vergisi veya gelir vergisinden belirli oranda düşülecektir.
  • SGK Primi Desteği: Bu makinede çalışacak personelin SGK primlerinin tüm bölgelerde işveren payı, 6. bölgede ise işçi payı 12 yıla varan sürelerde desteklenir.
  • Faiz Desteği: Bu makinenin ithalatı için kredi veya diğer finansman araçları kullanılacak ise bölgesel teşvik belgesi kapsamında 1. ve 2. bölgeler hariç tüm bölgelerde artan oranlarda faiz desteği sağlanır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kullanılmış makine ithalatı ile ilgili dikkat edilmesi gereken noktalar da vardır. Özellikle, ithal edilecek makinenin teknik özellikleri, kalitesi ve uygunluğu gibi konular, işletmenin üretim sürecini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, ithal edilecek makinenin özellikleri ve uygunluğu mutlaka kontrol edilmelidir. Kullanılmış makinelerin ithalatına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Tebliğ kapsamında makinelerin yaşı, birim fiyatı gibi birçok kriter zaten tanımlanmıştır. Bu sınıflandırmalara uygun olmayan makinelerin ithalatına teşvik belgesi kapsamında dahi izin verilmesi söz konusu değildir.

Kullanılmış makine ithal izni alınması için mevzuatta tanımlanmış yaş, tanım, birim fiyat, gtip gibi kriterlerin tamamının sağlanması gerekir. Aksi halde ithal izni alınması mümkün olmaz. İzni alınmayan hiçbir kullanılmış makine gümrükten geçemez.

Gerekli Belgeler

Kullanılmış makine ithal izni alınması için gereken belgeler makinenin türüne göre değişiklik gösterir. Genel anlamda ihtiyaç duyulacak belgeler şunlardır:

  • Proforma Fatura: Tüm makinelerin teknik özellikleri, marka ve modeli, yaşı ve gtip kodu gibi temel bilgilerin yer aldığı proforma fatura.
  • Fotoğraflar: Birkaç yönden ve farklı açılardan net bir biçimde makinenin görülebildiği, ayrıca marka, model, yaş, ağırlık gibi bilgilerin okunabildiği plaka fotoğrafları.
  • SGK Borcu Yoktur Belgesi: İthalatçının teşvik kapsamında makineleri temin edebilmesi için sgk prim borcu bulunmamalıdır.
  • Yatırım Teşvik Belge Bilgileri: Aktif bir yatırım teşvik belgesinin bulunması, belgenin tarihi, sayısı ve id numarasının belirtilmesi. Gerekli hallerde ekran görüntüleri ve belgenin pdf sureti de gerekebilir.
  • Kapasite Raporu: Bazı makineler için kapasite raporu gerekmektedir.

Sonuç olarak, yatırım teşvik belgesi ile kullanılmış makine ithalatı, işletmelerin maliyetlerini düşürmesi ve rekabet güçlerini artırması açısından büyük bir avantaj sağlar. Ancak, izin alma sürecinde ve makine seçiminde dikkatli olunması gerekmektedir. Bu süreci doğru şekilde yöneterek, işletmelerin üretim süreçlerinde önemli bir rol oynayacak olan kullanılmış makine ithalatı, yatırım yapacak işletmeler için önemli bir seçenek olabilir.