Yatırım Tamamlama Vizesi, düzenlenen tüm Yatırım Teşvik Belgeleri için yatırım dönemi sonunda bir defa yapılmaktadır. Bu işlem aslında Yatırım Teşvik Belgesi Müracaatı kadar önemli, hatta daha önemli bile sayılabilecek bir işlemdir. Başvuru aşamasında henüz yatırım projesi bir öngörüden ibaretken proje değerlendirilerek belgeye bağlanır. Oysa ki yatırım dönemi boyunca yatırımın tüm karakteristik değerleri farklılaşır. Bu nedenle, yatırım dönem sonunda önemli bir ekspertiz işlemi yapılarak taahhüt kapatma sayılabilecek bir işlem yapılır. Bu işleme Teşvik Mevzuatında "Yatırım Tamamlama Vizesi" adı verilir.

Yatırım Tamamlama Vizesi mutlaka açık olan tüm Yatırım Teşvik Belgeleri için zamanında yapılmalıdır. Bunun için yapılacak başvurular ilk aşamada E-TUYS adı verilen elektronik sistem üzerinden tamamen elektronik ortamda yapılmalıdır.

Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi, işletmelere yatırım döneminde birçok avantajlar sağlayan belgedir. Bu belge için yatırım projesinin en başında başvuru yapılır. Uygun bulunan projeler için belge düzenlenerek yatırımcıya teslim edilir. Bu belge kapsamında çok sayıda destek unsuru bulunmaktadır. Bu destek unsurlarından özellikle vergi indirimi ve sigorta primi desteği bölgesel teşvik uygulamaları içerisinde ayrı bir öneme sahiptir. Bu destek unsurlarının çeşitli koşullar altında yatırım döneminde kullanılması mümkün olmakla birlikte genellikle nihai değerler yatırım tamamlama vizesinin ardından belirlenir. Bu aşama itibarıyla vergi indirimi, sigorta primi desteği ve diğer tüm desteklerden tam kapasiteyle yararlanmak mümkündür.

Yatırım Tamamlama Vizesi Nedir?

Yatırım Tamamlama Vizesi, yatırım dönemi tamamlanan bir Yatırım Teşvik Belgesinin bakanlık uzmanlarınca yapılan inceleme ile kapanış işlemlerinin yapılmasıdır. Yatırım Tamamlama Vizesi yapıldıktan sonra söz konusu belge kapsamında yeni yatırım harcaması yapılamaz. Tamamlanan yatırımlar için yatırım dönemi desteklerinden yararlanılamaz. Ancak, istihdam destekleri ve vergi indirimi gibi teşvik unsurlarından yasal süreleri boyunca yararlanılmaya devam edilir. Kısaca, Yatırım Tamamlama Vizesi bir Yatırım Teşvik Belgesi ile ilgili harcamaların tamamlanması ve belgenin kapalı hale getirilmesi demektir.

Yatırım Tamamlama Vizesi Nasıl Yapılır

Yatırım Tamamlama Vizesi çok büyük olasılıkla yatırım yerinde yapılacak ekspertiz neticesinde tamamlanır. Bu ekspertiz işlemini merkez birimlerden uzmanlar, yeminli mali müşavirler veya görevlendirilen kalkınma ajansı, sanayi odası ya da il/ilçe sanayi müdürlüğü yapar. Ardından gerekli bilgi ve belgelerle birlikte ekspertiz raporu oluşturulur. Bu rapor yatırım tamamlama vizesi işlemine esas teşkil eder. Bu belgelerin tamamı T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına iletilir ve nihai karara bağlanır. Burada sektör uzmanları tarafından yapılan değerlendirme neticesinde nihai değerler yatırım teşvik belgesine işlenir ve taahhüt kapanır. Düzenlenen yeni belge elektronik ortamda işletmeye teslim edilir. İlgili kurumlara yazılar yazılarak Tamamlama Vizesi sonrası destekler için işlemler başlatılır.

Yatırım Tamamlama Vizesini Kimler Yapar?

Yatırım Tamamlama Vizesi için asıl yetki T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığındadır. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda başvuru merci bakanlık olmalıdır. Öte yandan, yerel idarenin bölgeye hızlı erişim imkanından yararlanmak için ekspertiz işlemlerinde bakanlık çeşitli kurum ve kuruluşları görevlendirebilir. Bu işleme ekspertiz görevlendirmesi adı verilir. Bu durumda görevlendirilen kurumlar yalnızca ekspertiz işlemleri için yetki alırken, Yatırım Tamamlama Vizesi işlemini yapacak olan yine bakanlıktır.

Yerel kurum ve kuruluşlar ekspertiz için görevlendirilmiş olsa da Yatırım Tamamlama Vizesi için nihai karar her zaman T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığındandır. Bakanlık sektör uzmanlarında yapılacak inceleme nihai değerleri oluşturur.

Kimler Ekspertiz Yapabilir?

Yatırım tTamamlama Vizesinin birinci adımı olan ekspertiz işlemini yapabilecek olan kişi ve kurumlar çeşitlidir. Güncel mevzuata göre ekspertiz yapabilecek kişi, kurum ve kuruluşlar şunlardır:

  • Bakanlık uzmanlarından oluşan 2 ya da 3 kişilik eksper heyetleri.
  • Bakanlıkça uygun görülerek yazılı görevlendirilen yeminli mali müşavirler.
  • Bölgede bulunan kalkınma ajansları veya yatırım destek ofisleri.
  • Yatırım yerine en yakın konumda olan sanayi ve/veya ticaret odası.
  • Yatırımın yer aldığı bölgede bulunan il veya ilçe sanayi müdürlüğü

Yatırım Tamamlama Vizesi İçin Gerekli Belgeler

Yatırım Tamamlama Vizesi işlemlerinin başlatılabilmesi için öncelikle E-TUYS sistemi üzerinden eksiksiz bir proje hazırlanarak onaya sunulmalıdır. Daha sonra bakanlık tarafından ekspertiz programına alınarak başvuru sırasını bekler. Sırası geldiğinde ekspertiz yapılır. Ancak, bu ekspertiz işleminin başlaması için mutlaka tüm belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekir. Yatırım Tamamlama Vizesi için gerekli belgeler şunlardır:

  • Ekspertiz Raporu: Yatırımın tüm karakteristik değerlerinin yer aldığı ekspertiz raporu. Bu rapor, yeminli mali müşavir, sanayi odası, ticaret odası, sanayi müdürlüğü veya kalkınma ajansınca düzenlenir.
  • Şirket Evrakları: Vergi levhası, ticaret sicili gazeteleri, imza sirküleri, vergi levhası, faaliyet belgesi, sicil belgesi veya sureti.
  • SGK Belgeler: SGK borcu bulunmadığına ilişkin yazı ile çalışan sayısını gösterir SGK tahakkuk fişleri
  • Ekspertiz ücretinin yatırıldığını gösterir dekont. Eksper heyetinin kaç kişi olduğuna bağlı değişkenlik gösterir. Yatırım Tamamlama Vizesinin son aşamasında yatırılması daha avantajlıdır.
  • Gerçekleşme Bilgileri: Gerçekleşen makine ve teçhizat, bina-inşaat ve diğer harcama listeleri ile bu listelerde yer alan tüm kalemlere dair fatura, beyanname ve yevmiye kayıtlarının sureti.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yatırım Tamamlama Vizesi işlemleri genellikle teşvik açısından son basamaktır. Bu işlem tamamlandıktan sonra genellikle geri dönüş yoktur. Bu nedenle, Yatırım Tamamlama Vizesi en ciddi biçimde ele alınması gereken, hassasiyetle yürütülmesi şart olan bir süreçtir. Bu süreçle ilgili dikkat edilmesi gerekenler;

  • Tüm makineler yatırım yerinde eksiksiz bir biçimde bulunmalıdır.
  • Fiili temin tarihi itibarıyla 5 yıl boyunca hiçbir teşvikli makine satılmamalı, ihraç edilmemeli, devredilmemeli ya da kiralanmamalıdır.
  • Şirketin tüm çalışanları SGK girişleri yapılmalıdır. Yalnızca teşvik için değil ülkemiz çalışma kanunları çerçevesinde sigortasız işçi çalıştırılmamalıdır.
  • Şirketin SGK prim borcu bulunmamalıdır. Eğer varsa yapılandırmadan yararlanarak borçlar taksite bağlanmış, ilk taksit ödenmiş ve diğer taksitlerde aksama olmadığı kanıtlanmalıdır.
  • Şirketin son durumu, yatırım neticesinde oluşan kapasite ve tüm makine teçhizatın yer aldığı bir güncel kapasite raporu temin edilmelidir.
  • Yatırım Tamamlama Vizesi için eksper heyeti geldiğinde, heyet üyeleri karşılanmalı, teknik bilgi sağlanmalı, tüm makineler ve yatırım yeri gezdirilerek anlatılmalıdır.