E-TUYS, Sanayi Bakanlığı tarafından yönetilen ve Yatırım Teşvik Belgesi ile ilgili tüm işlemlerin yapıldığı elektronik sistemdir. 02/07/2018 tarihi itibariyle tüm teşvik belgesi başvuruları ve ilgili diğer tüm işlemler elektronik ortamda yürütülmeye başlamıştır. Günümüzün gerekliliklerinden biri olan internet tabanlı elektronik sistemler yatırım teşvik uygulamaları açısından da yerini bulmuştur. Bu tarihten önce alınan teşvik belgeleri için E-TUYS sistemi zorunluluğu bulunmamakla birlikte, bu tarihten sonra yapılacak tüm başvurular elektronik ortamda yapılmak zorundadır. Fakat uygulanan E-TUYS sistemi de kendi zorluklarını getirmiştir ve bu sistemde usulüne uygun başvuru yapılması çok daha önemli bir hal almıştır. E-TUYS ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda başlıklar halinde aktarılmıştır.


E-TUYS Nedir?

E-TUYS, Türkiye'de yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcıların yararlandığı teşvik uygulamalarının yürütüldüğü elektronik sistemdir. Bu sistem, yatırımcılara devlet tarafından sunulan vergi indirimleri, muafiyetleri, mali avantajlar ve diğer teşvikler yararlanılması için gereken işlemlerin yürütüldüğü etkin bir platform sunar. Sistemin amacı, tüm teşvik uygulamalarını tek elden, etkin ve verimli bir biçimde yönetmektir. Aynı zamanda E-TUYS yabancı sermaye işlemlerinin tamamının yapıldığı bir platformdur.

E-TUYS Yürürlük Tarihi

E-TUYS olarak kısaltılabilen Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Sistemi 02/07/2018 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Daha önce de belirtildiği üzere 02/07/2018 tarihinden sonraki başvurular bu sistem üzerinden yapılacak fakat önceden alınmış olan belgeler için E-TUYS yükümlülüğü de bulunmamaktadır. Yani bu tarihten önceki belgeler aynı şekilde dilekçe verilerek ve dilekçe ekinde gerekli evraklar sunularak devam edecektir. Fakat bu tarihten sonra yapılacak tüm yatırımlar için belgenin alınmasından tamamlama vizesi aşamasına kadar tüm işlemler E-TUYS sistemi üzerinden yürütülmekte tüm bilgi ve belgeler elektronik ortamda sunulmaktadır.

E-TUYS sistemi yürürlüğe girdikten sonra tüm Yatırım Teşvik Belgesi Başvuruları bu sistem üzerinden yapılmakta, başka hiçbir yolla yapılacak başvurular kabul edilmemektedir.

E-TUYS Yetkilendirme

E-TUYS sisteminde başvuru yapılabilmesi için öncelikle resmi bir yetkilendirme işlemi yapılması gerekir. Bu işleme E-TUYS Yetkilendirme adı verilmektedir. Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu yapmadan önce gerçek ya da tüzel her çeşit kişi ve kuruluş öncelikle mutlaka yetkilendirme işlemini yapmak zorundadır. Yetkilendirme işlemi 31/05/2018 tarihli ve 30437 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Yatırım Teşvik Belgesi İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yürütülmesine İlişkin Yetkilendirme Tebliği" kapsamında ve bu Tebliğ'de belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılmaktadır. Yetkilendirme işlemi için gerekli evraklar;

  • E-TUYS Yetki Dilekçesi: Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi ya da kişilerce imzalı ve kaşeli olarak hazırlanmış yetkilendirme müracaat dilekçesi gerekir. Bu dilekçenin word formatındaki örneğini indirmek için tıklayın.
  • E-TUYS Taahhütname: Noterde düzenlenmiş ve örneğine uygun biçimde hazırlanmış E-TUYS Taahhütnamesinin noter onaylı sureti gerekir.
  • Kullanıcı Yetkilendirme Formu: Yetkilendirilecek kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini içerir ve word formatlı örneğine uygun form doldurularak, kaşeli ve imzalı hazırlanması gerekir.
  • İmza Sirküleri: Günümüzde, yetkilendirme için imza sirküleri gönderimi zorunluluğu kaldırılmıştır. Öte yandan, bazı durumlarda imza sirkülerine ihtiyaç duyulmakta, bu durumlarda yetkilendirme işleminde gecikme yaşanabilmektedir. Bu olası gecikmeleri önlemek için tüm başvurularda imza sirkülerinin PDF formatında başvuruya eklenmesi tavsiye edilmektedir.
  • Yetkilendirme için tüm belgeler KEP sistemi üzerinden bakanlık KEP Adresine iletilir. Bu işlemlerin yapılabilmesi için aktif bir KEP hesabı, bir de Elektronik İmzaya (E-İmza) ihtiyaç vardır.

E-TUYS KEP Adresi Nedir?

E-TUYS Yetkilendirme işlemi için kullanılması gereken KEP yani Kayıtlı Elektronik Posta adresi T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne ait KEP adresidir. E-TUYS KEP adresi olarak [email protected] adresi kullanılmalıdır.

E-TUYS Firma Tanımlama

E-TUYS sisteminde yetkilendirme işlemleri tamamlandığında, yatırım teşvik belgesi başvuru yapılmadan önce yapılması gereken sıradaki işlem firma tanımlamadır. Bu sayede, yatırım teşvik belgesi başvurusu yapılacak olan firmanın bilgileri sisteme kaydedilmektedir. MERSİS bilgilerinden de yararlanarak, Ticaret Sicili kayıtları ve vergi dairesi kayıtları ile tam uyumlu olacak şekilde tüm firma bilgilerinin tam olarak ve doğru tanımlanması gerekir. E-TUYS sistemi diğer kurumların sistemleri ile entegre çalışmaktadır. Bu nedenle E-TUYS Firma Tanımlama işlemi de yatırım teşvik belgesi başvurusu kadar önemli ve aynı şekilde hassasiyetle yapılması gereken bir işlemdir.

E-TUYS Yol Haritası

E-TUYS'ta Yapılan İşlemler Nelerdir?

Günümüzde yatırım teşvik belgesi ve yabancı sermaye faaliyetleriyle ilgili yapılabilecek tüm iş ve işlemler E-TUYS üzerinden yapılmaktadır. Bunlar aşağıdaki şekilde listelenebilir:

  • Yatırım teşvik belgesi müracaatı: Yeni bir Yatırım Teşvik Belgesi almak için bakanlığa yapılacak başvurular.
  • Süre uzatımı: Mevcut Yatırım Teşvik Belgesinin yatırım süresinin uzatılması.
  • Yatırım teşvik belgesi revizeleri: Yatırım Teşvik Belgesinde kayıtlı her türlü bilginin revize edilmesi. Yatırım yeri, yatırımcı bilgileri, şirket unvanı, sermaye, ortaklık yapısı, sabit yatırım tutarı, finansman, destek unsurları, yatırım türü ve diğer tüm bilgilerin revize edilmesidir.
  • Makine ve teçhizat liste değişikliği: Yerli ve/veya ithal makine ve teçhizat listelerinde yer alan tüm bilgilerin değiştirilmesi, yeni makinelerin eklenmesi işlemidir.
  • Yatırım tamamlama vizesi: Biten yatırımlar için yerinde ekspertiz incelemesi ve açık belgenin taahhüt kapanış işlemlerinin yapılmasıdır.
  • Satış izni: 5 yıllık satış yasağı dolmadan gerekli makine teçhizat için satış izni alınmasıdır.
  • İhraç izni: İthal teşvikli makinelerin bir bölümünün ihtiyaç nedeniyle yurt dışına satılması ya da ihraç edilmesi için izin alınmasıdır.
  • Devir işlemleri: Bir Yatırım Teşvik Belgesinin bütün olarak veya teşvikli bir makinenin diğer bir teşvikli yatırımcıya devredilmesidir.
  • Finansal kiralama: Teşvik tedbirlerinden yararlanacak şekilde finansal kiralama ya da leasing yoluyla makine teçhizat alınmasıdır.
  • Belge iptali: Tamamlanamamış bir yatırımla ilişkili açık bir belgenin mümkün olması durumunda müeyyidesiz şekilde iptal edilmesidir.
  • İptal kaldırma: Yatırımcının iradesi dışında iptal edilen belgenin üzerindeki iptal işleminin kaldırılması ve belgenin tamamlanmış yatırım statüsü kazanmasıdır.
  • Kullanılmış komple tesis ithalatı: Yurt dışında tespit edilen kullanılmış komple tesisin teşvikli ithalatına izin alınmasıdır.
  • Kullanılmış makine ithalat: Uygun şartlarda bulunan kullanılmış münferit makine teçhizat için izin alınmasıdır.
  • Teşvikli fatura işlemleri: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kesilen faturaların kontrolü, düzenlenmesi ve E-TUYS sistemine kaydedilmesidir.
  • Yabancı sermaye bildirimleri: Yabancı sermayeli şirketlerin faaliyet ve sermaye hareketlerine ilişkin bildirimlerin E-TUYS sistemi üzerinden yapılmasıdır.
Yatırım Teşvik Belgesi başvuru aşamasından belgenin kapanışına kadar teşvikle ilgili yapılacak tüm iş ve işlemler E-TUYS sisteminde yapılmaktadır.

E-TUYS Sistemine Giriş

E-TUYS Sistemine Giriş için yalnızca kamu kurumlarının web sayfalarını kullanmak gerekir. E-TUYS Sisteminin E-Devlet entegrasyonunun tamamlanmasının ardından E-Devlet kapısı üzerinden de E-TUYS sistemine giriş yapmak mümkündür. Doğrudan sisteme erişim için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sistemi ve E-Devlet bağlantısı dışında hiçbir web adresini kesinlikle bu amaçla kullanmayınız.

>>> E-TUYS Giriş


E-TUYS Bildirimleri

Yatırım teşvik belgesi kapsamında onaylı makine ve teçhizat listesinde bulunan yatırım mallarını temin etmeden önce sistem üzerinden bildirim yapmak gerekir. Söz konusu makinenin gerçekleşme işlemi yapıldıktan sonra, satıcı firmanın vergi numarası ve e-posta adresi girilir. Daha sonra E-TUYS sisteminden satıcıya barkodlu resmi bir bildirim iletilir. Bu bildirim iletisinde bulunan linki kullanarak satıcı teşvikli satırın bilgilerini görüntüleyebilir. Ardından ilgili satıra ilişkin fatura KDV tutarı yansıtılmaksızın kesilir. Kesilen fatura XML formatında sisteme işlenir. İşlenen fatura onaylandığında süreç tamamlanmış olur.

E-TUYS Bildirimleri zorunlu olmamakla birlikte, hem yatırımcı hem de satıcı firma açısından daha kontrollü ilerlemek faydalıdır. Bu bildirimin iletilmesiyle birlikte teşvikli satıra ilişkin bilgiler net bir biçimde görülür.

E-TUYS Makine Doğrulama

E-TUYS sisteminde alınan belgeler kapsamındaki tüm listeler elektronik ortamdadır. Alım yapılmadan önce satıcılara ibraz edilecek bir yatırım teşvik belgesi veya belge eki makine teçhizat listesi bulunmaz. Bunun yerine onaylı satırlara ilişkin elektronik kod dizileri bulunur. Elektronik ortamda onaylanmış makine ve teçhizatın bilgilerinin bazı durumlarda görüntülenmesi gerekir. Buna E-TUYS Makine Doğrulama adı verilir. Adından da anlaşılacağı gibi faturalandırma yapılmadan önce ilgili satırın ne şekilde onaylandığının son bir kontrolüdür. Makine doğrulama için aşağıdaki bilgiler gereklidir:

  • Satıcı vergi kimlik numarası
  • Teşvik belge numarası
  • Barkod numarası

Makine doğrulama ekranına E-Devlet sistemi üzerinden erişim sağlanır. Makine doğrulama ekranına erişim için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

>>> E-TUYS Makine Doğrulama

E-TUYS Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama

E-TUYS sisteminde alınan belgeler kapsamında makine doğrulama yapmak kadar belgenin sorgulanması da gereklidir. Bu aslında yatırımcının beyan ettiği yatırım teşvik belgesinin gerçekten var olup olmadığının bir sorgulamasıdır. Dahası, belge var olsa bile süresi tamamlanmış olabilir. Bu gibi durumlarda teşvikli bir fatura kesilmesi mümkün değildir. Yatırımcılara mal ve hizmet sunan firmalar, finans kuruluşları, bankalar, leasing ve finansal kiralama şirketleri, belediyeler ve diğer kamu kurumları mutlaka yatırım teşvik belgesi sorgulama yapar. Bir Yatırım Teşvik Belgesinin sorgulanması için gereken bilgiler:

  • Yatırım teşvik belge numarası
  • Yatırım teşvik belge id

E-TUYS sisteminde alınmış bir Yatırım Teşvik Belgesini sorgulamak için E-Devlet sisteminde bulunan sorgulama ekranına aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

>>> E-TUYS Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama

E-TUYS Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu

Yukarıda belirttiğimiz gibi yetkilendirme ve firma tanımlama işlemlerinin yapılması ve bakanlık tarafından da onaylanmasının ardından artık E-TUYS sisteminde Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu yapılabilecektir. Bunun için öncelikle yatırım projesinin tüm detaylarıyla belirlenmesi ve üzerinde çalışılması gerekmektedir. Projenin tüm detayları net bir biçimde anlaşıldığında artık başvuru yapılabilecektir. Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu için yatırım türü, yatırım yeri ve yatırım konusu çok önemli kriterlerdir. Bu kriterlere göre belirlenecek asgari sabit yatırım tutarı koşullarının sağlanıp sağlanmadığına bakılarak hangi desteklerden yararlanılacağı belirlenmektedir. Bu kapsam doğru belirlenerek başvuru da bu şekilde yapılmalıdır.

E-TUYS sisteminde başvuru ekranlarının tamamı yetkilendirilen kişi tarafından kullanılacaktır. Yatırımcı tarafından yetkilendirilen kişi E-TUYS sistemini kullanarak tüm bilgilerin girişini yapacaktır. Eksiksiz ve doğru olarak girişi yapılan yatırım projesinin onaya sunulması için bir elektronik imza gerekmektedir. E-imza kullanılarak onaya sunulan başvuru bakanlık uzmanlarınca incelenerek onaylandığında elektronik bir Yatırım Teşvik Belgesi de düzenlenmiş olacaktır.

E-TUYS sisteminde düzenlenen belgeler ile ilgili fiziki bir kopya bulunmamakta olup, sistem bir çıktı da vermemektedir. Bakanlık zaten sistemin tamamen elektronik ortama taşınmasını amaçladığı için bu şekilde bir yol izlemektedir. Yatırım Teşvik Belgesinin temini ve kullanılması için diğer kurumlarla entegrasyon da tamamlanmış olduğundan tüm işlemler elektronik ortamda yürütülebilmektedir.