Yatırım Teşvik Belgesi Nedir

"Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?" sorusunun cevabı son derece nettir. Yatırım Teşvik Belgesi ülkemizde yerli ve yabancı yatırımcılara mali, finansal, vergisel ve istihdam yönlü avantajlar sunan belgedir. Yatırım Teşvik Belgesinin ne olduğuna ilişkin açıklama bu şekilde yapılabilir ancak alt başlıklarıyla konuyu irdelemek faydalıdır. Bu nedenle, "Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?" sorusu gerekli alt başlıklarla birlikte bu sayfamızda açıklanmıştır.

Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi, tüm yatırımcılar için teşvik sistemi kapsamında sağlanan destek unsurlarından ve diğer avantajlardan yararlandıran belgedir. Yatırım Teşvik Belgesine sahip olmak birçok avantajı ve bunlarla ilişkili yükümlülüğü beraberinde getirir. Avantajlar kadar yükümlülüklere de odaklanmaki teşvikli süreçleri doğru yönetmek çok önemlidir. Yatırım Teşvik Belgesi kendine has başvuru usulleri, kullanım yöntemleri ve birçok işlemi bulunan kapsamlı yasal süreçler içeren bir belgedir.

E-Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

E-Yatırım Teşvik Belgesi ya da Elektronik Yatırım Teşvik Belgesi, E-TUYS sisteminde düzenlenen bir Yatırım Teşvik Belgesidir. Günümüzde basılı bir belge düzenlenmemekte, tüm teşvik uygulamaları elektronik ortamda yürütülmektedir. Eskiden mavi veya pembe A3 boyutlarında düzenlenen belgeler yatırımcılara iletilmekteydi. Ancak, kamudaki faaliyetlerin hızlanması ve elektronik sistemlerin gelişmesiyle birlikte bu basılı belge uygulaması da son bulmuştur. Elektronik ortamda düzenlenen belgelerin fiziki olarak basılanlardan hiçbir farklı yoktur. Tüm şartlar, destekler ve prosedürler birebir aynıdır. Geçmişte düzenlenmiş ve halen süresi bulunan fiziki belgeler aynı şartlarda kullanılırken yeni düzenlenen belgeler tamamen elektroniktir. Bu nedenle, günümüzde düzenlenen bu belgelere E-Yatırım Teşvik Belgesi veya kısaca E-Teşvik Belgesi adı verilebilmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesi Destekleri Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi Destekleri, bir belge kapsamında yatırımcıya sağlanan teşvikler ve diğer destekler bütünüdür. Tipik bir Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında uygulanan destekler; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, SGK primi işveren ve işçi hissesi desteği, gelir vergisi stopajı desteği, faiz veya kar payı desteği ve yatırım yeri tahsisidir. Desteklerin kapsamı düzenlenen belge türü ile doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle, belge türlerini incelemekte fayda vardır.

Yatırım Teşvik Belgesi Türü Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi Türleri, farklı yatırım türleri için kapsamları, destekleri ve kriterleri farklılaşan teşvik sistemidir. Güncel teşvik sisteminde 6 farklı belge türü bulunur. Bunlar; genel, bölgesel, orta yüksek teknoloji, öncelikli, stratejik ve proje bazlı yatırım teşvik belgeleridir. Şimdi bunların her birine detaylı bakalım.

1. Genel Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Genel Yatırım Teşvik Belgesi, teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışında kalan tüm konularda asgari şartları sağlayan yatırımlara verilen belgedir. Genel Yatırım Teşvikleri; KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyetinden oluşur.

2. Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Bölgesel Yatırım Teşvik Belgesi, çok daha kapsamlı desteklerin uygulandığı bir belgelendirme sistemdir. Bu sistemin temel amacı bölgesel gelişmişlik farkını en aza indirmektir. Bu nedenle, verilen desteklerin oranları yatırımın bulunduğu bölgeye göre değişir. Gelişmiş bölgelerde az, gelişmemiş bölgelerde çok destek verilir. Bu uygulamanın temel amacı gelişmemiş bölgelerin gelişmesi, yatırımların ülke geneline eşit dağılması, tüm bölgelerde kapasite ve istihdam olanaklarının gelişmesidir. Bölgesel Yatırım Teşvikleri; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, SGK prim (işveren hissesi ve işçi hissesi) destekleri, gelir vergisi stopajı desteği, faiz ve kar payı desteği ile yatırım yeri tahsisi desteğinden oluşur.

3. Orta Yüksek Teknoloji Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Orta Yüksek Teknoloji Yatırım Teşvik Belgesi, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından yapılan orta yüksek teknoloji ürün sınıflandırmasını esas alır. Bu ürünlerin yurt içi üretimi için istisnai olarak 4. bölge teşviklerinin verilmesi şeklinde uygulanır. Bu teşvik sistemine ilk 4 bölgede yapılacak yatırımlar 4. bölgenin desteklerini alırkan, 5 ve 6. bölgelerdeki yatırımlar kendi bölgesinde uygulanan desteklerden yararlanır. İstanbul ilinde ise kriterler daha farklı belirlenmiştir.

4. Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Öncelikli Yatırım Teşvik Belgesi, ülkemizin önem verdiği ve öncelikle gelişmesini istediği üretim ve hizmet sektörlerine verilen 5. bölge teşviklerini içeren belgedir. İlk 5 bölgede yapılacak öncelikli yatırımlar doğrudan 5. bölgenin desteklerinden yararlanır. 6. bölgedeki öncelikli yatırımlar ise 6. bölgenin desteklerinden faydalanır. Öncelikli Yatırım Teşvikleri; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, %40 vergi indirimi, 7 yıl SGK primi işveren hissesi desteği, 5 puan faiz ve kar payı desteği ile yatırım yeri tahsisinden oluşur.

5. Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin ülkemizde üretilmesini teşvik etmek için verilen özel bir belgedir. Stratejik yatırımlar için yatırım tutarı kriteri, katma değer kriteri, ithalat değeri kriteri ve üretimin ithalattan az olma kriteri bulunur. Bu 4 kriter birlikte stratejik yatırım kriterlerini oluşturur. Stratejk yatırım teşvikleri, adından da anlaşılacağı üzere çok kapsamlı ve ülkemiz için stratejik bir konumdadır.

6. Proje Bazlı Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?

Proje Bazlı Yatırım Teşvik Belgesi, ülkemizde uygulanan en yüksek seviyedeki teşviklerin uygulandığı belgedir. Bu sistemden yalnızca sınırlı sayıda çok özel yatırım yararlanabilir. Çok büyük ölçekli ve kompleks üretim tesisleri için sağlanan esnek teşviklerden oluşur. Bu belge kapsamında verilecek desteklerin bir üst sınırı yoktur. Doğrudan başvuru yapılması mümkün olmayan Proje Bazlı Yatırım Teşvik Belgesi ancak çağrı usulü veya davet usulü ile alınabilir.

Yatırım Teşvik Belge Başvurusu Nedir?

Yatırım Teşvik Belge Başvurusu, devlet desteklerinden yararlanmak üzere yatırıma başlamadan önce belge almak için yapılan başvurudur. Yatırım Teşvik Belge Başvuruları kendine has prosedürlerden oluşur. Başvurularda izlenecek adımlar şunlardır;

1. E-TUYS Yetkisi Almak: E-TUYS adı verilen elektronik sistemde yetki almak gerekir. Bu yetki başvuru yapacak ve diğer teşvik faaliyetlerini yürütecek kişiye alınır. Bu kişi yetkin ve konunun uzmanı olmalıdır.
2. Firma Tanımlama: E-TUYS sisteminde yatırımcı firmanın tüm bilgileri kaydedilir. Şirket evrakları sisteme işlenir. Yatırımcı bilgileri, ortakların yapısı, sermaye dağılımı, ana faaliyet konusu ve diğer detaylar kaydedilir.
3. Projelendirme ve Fizibilite: Yatırım projesi ve gerekli hallerde fizibilite çalışması yapılır. Proje tanıtım dosyası eksiksiz hazırlanır. Yatırımın karakteristik değerleri bir bütün olarak projeye dahil edilir.
4. Başvuru ve Takip: Başvuru dosyası elektronik ortamda bakanlığa sunulur. İnceleme neticesinde ilave bilgi ve belge talep edilmesi mümkündür. Bu talepler ivedilikle karşılanır. Uygun bulunan başvurular için belge alınabilir. Öte yandan, çeşitli yönlerden mevzuata aykırılıklar bulunan başvurular için belge verilmez.