Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama, yatırımcılara verilen Yatırım Teşvik Belgesinin geçerlilik durumunun kontrol edilmesini sağlayan mekanizmadır. Önceden fiziksel olarak düzenlenen özel basılmış belgeler yatırımcılara teslim edilmekteydi. Bu belgelerin aslı veya noter onaylı suretleri ihtiyaç halinde ibraz edilirdi. Ancak, 2018 yılı itibarıyla E-TUYS sistemine geçilmiş, çok kısa bir süre içinde E-TUYS ile E-Devlet sistemleri entegrasyonu tamamlanmıştır. Bu durumda, belge kapsamında desteklerden yararlanılabilmesi için üçüncü taraf kişi ve kurumlar belgenin geçerliliğini doğrulamak ister. Bunun için yapılması gereken "yatırım teşvik belgesi sorgulama" işlemidir.


Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama Nedir?

Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama, E-TUYS sistemi üzerinden elektronik ortamda onaylana Yatırım Teşvik Belgesinin bilgilerini görüntülemek, güncelliğini ve geçerliliğini sorgulamaktır. Önceden fiziksel olarak paydaşlara ibraz edilen Yatırım Teşvik Belgesi dünümüzde elektronik ortamda güvenli bir biçimde E-Devlet Sistemi üzerinden sorgulanabilmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama Nasıl Yapılır?

Yatırım teşvik belgesinin birçok nedenle görüntülenmesi ve doğrulanması gerekir. Teknik adıyla bu işlem sorgulamadır. E-Devlet sisteminde bulunan sorgulama ekranı kullanılarak belgedeki temel bilgiler görüntülenebilir. Mevcut bir belgenin sorgulanması için aşağıdaki adımlar izlenir:

  1. E-Devlet sisteminde "Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama Bağlantısına" tıklanır.
  2. Açılan hizmet sayfasında yatırım teşvik belgesi sahibi firmaların belge bilgileri sorgulanır.
  3. Bunun için yatırımcının teşvik belge numarası ve teşvik belge id bilgileri bilgilerine sahip olunmalıdır.
  4. İlgili kısımlar eksiksiz doldurulur. Her sayfa açıldığında yenilenen güvenlik resminin doğru bir şekilde yazılması gerekir.
  5. Sorgula butonuna basılarak gerekli bilgiler görüntülenir.

Burada açılan sorgulama ekranında yatırımcının tüm bilgilerine yer verilmez. Bunun nedeni, kişisel bilgilerin ve ticari sır niteliğindeki bazı bilgilerin görüntülenmesini engellemektir. Temel bilgileri doğrulayarak belgenin güncel ve geçerli olduğu tespit edilmiş olur.

Yatırım teşvik belgesi sorgulama E-Devlet sisteminde, teşvik belge numarası ve teşvik belge id bilgileri ile yapılır. Bu bilgiler olmadan sorgulama yapılmasına imkan yoktur.

Kimler Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulamaya İhtiyaç Duyar?

Yatırım teşvik belgesinde kayıtlı bilgiler ilgili kurum olan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile yatırımcı arasında paylaşılmaktadır. Ancak bazı durumlarda yatırımcının da rızası ve bilgisi dahilinde belgesinde yer alan bilgilerin üçüncü taraflarla paylaşılmasına ihtiyaç vardır. Yatırım teşvik belgesinden kaynaklanan bir haktan yararlanırken genellikle üçüncü taraf belgeyi görmek isteyecektir. Önceden fiziksel ortamda düzenlenen belgenin aslı veya noter onaylı sureti ibraz edilirdi. Ancak, E-TUYS sistemine geçişle birlikte belge ibrazı mümkün değildir. Bunun yerine elektronik sistemde sorgulama yapılacak bir mekanizma kurulmuştur. Yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcılara mal ve hizmet sunan kişi ve şirketler ile teşvikle ilişkili faaliyetler yürüten kamu kurumları, finans kuruluşları, bankalar, finansal kiralama ve leasing şirketleri yatırım teşvik belgesi sorgulama yapmak durumundadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama Hangi Durumlarda Yapılır?

Yatırım teşvik belgesinin konu edildiği tüm işlemlerde belgenin güncelliği ve geçerliliği sorgulanmalıdır. Yatırım teşvik belgesi sorgulama yapılmasına ihtiyaç duyulan önemli durumlar aşağıda açıklanmıştır.

  • Teşvikli listede bulunan mal ve hizmetlerin satışını yapacak firmalar belgeyi sorgulamalıdır.
  • Yatırım teşvik belgesi kapsamında finansman sağlayacak yerli veya yabancı her türlü banka ve finans kuruluşu yatırımcının belgesini görmelidir.
  • Teşvikli malları teslim edece finansal kiralama (leasing) şirketleri belgeyi görüntülemelidir.
  • Teşvikli yatırımın yüklenicisi firmalar, yatırımcı ile sözleşme yapmadan önce belge sorgulama yapmalıdır.
  • Noter işlemlerinde damga vergisi ve harçların müstesna yapılması için belgenin görüntülenmesi gerekir.
  • Belediye gelirleriyle ilgili muafiyet işlemlerinde mutlaka yatırım teşvik belgesi sorgulama yapılır.
  • Vergi daireleri ve gümrük idareleri gibi teşvikle bağlantılı çalışan kamu otoriteleri belgenin geçerliliğinden emin olmalıdır.
  • İthalat işlemleri öncesinde gümrük beyannameleri hazırlanırken gümrük müşavirleri birçok teşvik bilgisini görmelidir.
  • İlgili diğer kamu kurum ve kuruluşları yatırımcının sektörüyle ilişki iş ve işlemleri tamamlamak için her zaman yatırım teşvik belgesini görmek durumundadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Hangi Bilgileri Sorgulanır?

Yatırım teşvik belgesinden doğan hakların kullanıldığı her durumda sorgulama talep edilecektir. Bu durumlarda, belge ile ilgili aşağıdaki bilgilerin doğrulanması gerekir.

  • Yatırım teşvik belgesi gerçekten var mı?
  • Belgede kayıtlı yatırım süresi devam ediyor mu yoksa belgenin süresi tamamlanmış mı? Eğer tamamlanmışsa süre uzatım hakkı var mı?
  • Belgede ilgili destek unsuru bulunuyor mu?
  • Teslim edilecek makine veya teçhizat listelerde yer alıyor mu?
  • Talep edilen finansman ile projede öngörülen finansman uyumlu mu?

Yatırım Teşvik Belgesi Sorgulama Neden Önemlidir?

Geçerliliği olmayan bir belge kapsamında sağlanan desteklerden yatırımcının yararlanması halinde hem yatırımcı hem de ilgili taraf zarar görecektir. Bu nedenle, belge geçerliliğinin sorgulanması büyük önem taşımaktadır. Örneğin, bir makine satıcısı KDV istisnası kapsamında fatura keserek malı teslim eder. Eğer karşı tarafın gerçekten bir belgesi bulunmuyorsa, %18 oranında KDV tutarının makine satıcısı üzerinde kalması muhtemeldir. Bu durumun düzeltilmesi mali, hukuki ve idari birçok süreci kapsar. Böyle durumlarla karşı karşıya kalmamak için en doğrusu herhangi bir işlem yapmadan önce yatırım teşvik belgesi sorgulama yapmak ve gerekli bilgileri kontrol etmektir.

Yatırım teşvik belgesi sorgulama yaparak belgenin geçerliliğinin ve destek unsurların kontrol edilmesi, ardından teşvikli mal ve hizmetlerin tesliminin yapılması tavsiye edilmektedir.