Alkollü İçkiler
Yatırım Teşvikleri

Alkollü içkilerin üretimine sağlanan yatırım teşvikleri sektörde yeterli kapasitenin oluşması için önemli bir destektir. Alkollü içki üretimi, genel olarak hammadde hazırlığı, fermantasyon, distilasyon, olgunlaştırma ve şişeleme adımlarını içeren bir dizi işlemi kapsar. İlk olarak, uygun hammadde (örneğin tahıllar, üzüm, agave veya şeker kamışı) seçilir ve hazırlanır. Ardından, fermantasyon sürecinde hammadde, maya yardımıyla alkole dönüştürülür. Fermente edilen sıvı, distilasyon sürecinden geçirilerek saf alkol elde edilir. Olgunlaştırma aşamasında, alkol uygun kaplarda veya meşe fıçılarda belirli bir süre dinlendirilir ve aromalar gelişir. Son olarak, alkollü içki şişelenir ve tüketiciye sunulur. Her içki türü için özelleşmiş süreçler ve bileşenler kullanılır, bu nedenle üretim süreci içecek türüne göre değişiklik gösterebilir. Alkollü içkilerin üretimi için önemli yatırım teşvikleri sağlanmaktadır.

Alkollü İçki Üretimi Yatırımları Nelerdir?

Alkollü içkiler hem yerli hem de ithal birçok türü ile ülkemizde tüketilmektedir. Ülkemiz alkollü içkilerin üretimi ve dağıtımı yönünden son derece gelişmiştir. Tüm içkileri üretebilecek altyapı bulunmaktadır. Şarapçılık birçok bölgede yaygın biçimde yapılmaktadır. Bira üretiminde yerli firmalar son derece yüksek kaliteye ve kapasiteye sahiptir. Rakı ise ülkemize özgü kalitede üretilmekte ve tüm dünyaya ihraç edilmektedir. Bunların yanı sıra, votka, viski, rom, cin, tekila, vermut, brendi, köpüklü şarap, likörler ve diğer içkiler de ülkemizde üretilebilmektedir.

Yatırım teşviklerinden yararlanabilecek alkollü içki üretimi yatırımları şunlardır:

1. Bira Üretimi: Bira, arpa maltının fermantasyonuyla elde edilen bir alkollü içkidir. İlk olarak arpa maltı öğütülerek malt tozu elde edilir. Bu malt tozu, sıcak su ile karıştırılarak mayşe oluşturulur. Şerbetçi otu eklenerek kaynatılır ve ardından soğutularak maya eklenir. Maya, şekerleri alkole ve karbondioksit gazına dönüştürerek fermantasyonu gerçekleştirir. Olgunlaşma ve filtrasyon aşamalarından sonra bira şişelenir veya fıçılara doldurulur.
2. Şarap Üretimi: Şarap, üzümün fermantasyonuyla elde edilen bir alkollü içkidir. Öncelikle üzüm hasat edilir ve ezilir. Ezilen üzüm suyu, fermantasyon için özel kaplara alınır. Doğal olarak mevcut mayalar, üzüm şekeri ile birleşerek fermantasyon sürecini başlatır. Bu süreçte şekerler alkole ve karbondioksit gazına dönüşür. Fermantasyon tamamlandığında, şarap şişelenir ve genellikle bir süre dinlendirilerek olgunlaşması sağlanır.
3. Votka Üretimi: Votka, genellikle tahıl veya patates gibi bitkisel hammaddelerin fermantasyonu ve ardından distilasyonuyla elde edilen bir alkollü içkidir. İlk olarak, tahıl veya patates maltlama ve fermantasyon süreçlerinden geçer. Fermantasyon sonrası, elde edilen sıvı distilasyon işlemine tabi tutulur. Distilasyon, alkolün ayrıştırılması ve saf hale getirilmesini sağlar. Ardından, saf alkol filtrelenir ve genellikle dinlendirme sürecinden geçirilerek yumuşatılır. Son aşamada, votka şişelenir ve tüketiciye sunulur.
4. Rakı Üretimi: Rakı, anason tohumlarından veya diğer aromatik bitkilerden elde edilen alkolle hazırlanan bir alkollü içkidir. İlk aşamada, tahıl veya üzüm gibi bir temel hammadde fermantasyon işleminden geçer. Fermente edilen sıvı, distilasyonla saf alkol elde edilinceye kadar işlem görür. Ardından, saf alkol anason tohumları veya diğer bitkisel aromalarla karıştırılır ve tekrar distile edilir. Elde edilen sıvı, belirli bir süre dinlendirilerek olgunlaşması ve tatların oturması sağlanır. Son olarak, rakı şişelenir ve tüketiciye sunulur.
5. Viski Üretimi: Viski, tahılların fermantasyonu, distilasyonu ve olgunlaşmasıyla elde edilen bir alkollü içkidir. Tahıllar (arpa, mısır, çavdar veya buğday) maltlanır, öğütülür ve mayşe haline getirilir. Mayşe, fermantasyon için özel tanklara aktarılır ve maya eklenir. Fermente edilen sıvı, alkol ve aromalar açısından zengin bir karışım oluşturur. Bu karışım distile edilir ve ardından meşe fıçılarda olgunlaşması için belirli bir süre bekletilir. Olgunlaşma süresinin sonunda, viski şişelenir ve tüketiciye sunulur.
6. Tekila Üretimi: Tekila, mavi agave bitkisinden elde edilen bir alkollü içkidir. Öncelikle, agave bitkisinin yaprakları çıkarılır ve ortada kalan kalp (piña) kullanılır. Piña, fırınlarda pişirilir ve öz suyunu bırakması sağlanır. Pişirilen piña, ezilerek suyu çıkarılır ve fermantasyon için özel tanklara aktarılır. Fermantasyon tamamlandıktan sonra, elde edilen sıvı distile edilir. İlk distilasyon sonucunda elde edilen sıvı, ikinci bir distilasyondan geçirilir ve ardından belirli bir süre meşe fıçılarda dinlendirilir. Dinlenme sürecinin ardından, tekila şişelenir ve satışa sunulur.
7. Rom Üretimi: Rom, şeker kamışı veya melasın fermantasyonu ve distilasyonuyla elde edilen bir alkollü içkidir. İlk olarak, şeker kamışı öğütülür ve suyla karıştırılarak öz suyu çıkarılır. Elde edilen öz suyu fermantasyon tanklarına aktarılır ve maya eklenir. Fermentasyon süreci tamamlandıktan sonra, elde edilen sıvı distile edilir. Distilasyon sonucunda elde edilen ruh, belirli bir süre meşe fıçılarda olgunlaşması için bekletilir. Olgunlaşma süresinin sonunda, rom şişelenir ve tüketiciye sunulur.
8. Cin Üretimi: Cin, genellikle ardıç meyveleri ve diğer aromatik bitkilerin distilasyonuyla elde edilen bir alkollü içkidir. İlk aşamada, seçilen bitkiler ve baharatlar alkolle birlikte distile edilir. Elde edilen sıvı, ardıç meyvelerinin karakteristik aromasını taşır. Daha sonra, bu sıvı su ile seyreltilir ve belirli bir süre dinlendirilir. Son aşamada, cin çeşitli filtreleme ve karıştırma işlemlerinden geçirilerek şişelenir ve tüketiciye sunulur. Cin üretimi, bitkisel bileşenlerin dengeli bir şekilde kullanılması ve distilasyon sürecinin hassas kontrolü ile karakteristik tat ve aromaların elde edilmesini sağlar.
9. Vermut Üretimi: Vermut, beyaz şarap veya baz alkolün bitki özleri ve baharatlarla karıştırılması sonucu elde edilen bir aromatik şarap türüdür. İlk aşamada, seçilen bitkiler, baharatlar ve aromatik maddeler alkol veya şarap ile infüzyon işlemine tabi tutulur. Bu infüzyon süreci, özlerin ve aromaların aktarılmasını sağlar. Ardından, infüzyon edilen sıvı, belirli bir süre dinlendirilerek tatların ve aromaların karışması için bekletilir. Son olarak, vermut süzülür, şişelenir ve tüketiciye sunulur. Vermut üretimi, bitki bileşenlerinin dikkatlice seçilmesi ve doğru oranlarda kullanılmasıyla karakteristik tat ve aromaların oluşmasını sağlar.
10. Köpüklü Şarap Üretimi: Köpüklü şarap, ikincil fermantasyon süreci sonucu karbondioksit gazı üreterek kabarcıklar oluşturan bir şarap çeşididir. İlk aşamada, üzüm hasat edilir ve ezilerek üzüm suyu elde edilir. Bu üzüm suyu, birincil fermantasyon sürecinden geçirilerek şaraba dönüştürülür. İkincil fermantasyon için, şaraba maya ve şeker eklenir ve bu aşama, kapalı bir ortamda gerçekleştirilir. Karbondioksit gazı, fermantasyon sırasında oluşur ve şişede hapsolur, böylece köpüklü etki oluşur. Olgunlaşma sürecinin ardından, köpüklü şarap şişelenir ve tüketiciye sunulur. Köpüklü şarap üretimi, doğru maya seçimi, ikincil fermantasyon sürecinin kontrolü ve uzun süreli olgunlaşma gerektiren bir süreçtir.
11. Likör Üretimi: Likör, genellikle alkol, şeker, meyve özleri, baharatlar veya aromatik bitkilerin karışımıyla elde edilen tatlı ve aromatik bir içkidir. Likör üretimi, öncelikle alkolün seçilmesi ve belirli bir süre dinlendirilmesiyle başlar. Ardından, seçilen aromatik maddeler (meyve özleri, baharatlar vb.) ve şeker eklenir. Bu karışım, bir süre bekletilerek aromaların ve tatların geçmesi sağlanır. Son aşamada, likör süzülür, filtrelenir ve şişelenir. Likör üretimi, doğru bileşenlerin kullanılması ve tatların dengeli bir şekilde karıştırılmasıyla karakteristik tat ve aromaların elde edilmesini sağlar.

Burada açıklanan ve diğer alkollü içkilerin üretimi yatırımlarına teşvik verilmektedir. Ancak, bu teşvikler için mevzuata uygun bir yatırım projesi sunmak gerekir.

Etil Alkol Nedir?

Etil alkol içkilerin üretiminde kullanılan önemli bir girdidir. Etil alkol (etanol), bitkisel veya sentetik kaynaklardan elde edilebilir. Bitkisel kaynaklardan etil alkol genellikle fermantasyon süreciyle üretilir. Tarımsal kökenli etil alkol mısır, şeker veya melas gibi hammaddelerden, sentetik etil alkol ise petrokimyasal kaynaklardan üretilir. Sanayi ürünlerinde girdi olarak kullanılan etil alkol denatüre edilerek, gıda tipi etil alkol ise denatüre edilmemiş halde kullanılır. Etil alkolün üretimi ve piyasaya arzı Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi tarafından denetim altında tutulur.

Alkollü İçkiler Üretimi Yatırım Teşvikleri Nelerdir?

Alkol ve alkollü içkilerin üretiminin yapıldığı tesisler genel ve bölgesel teşvik uygulamalarından yararlanmaktadır. Bira ve rakı dışındaki ürünlerin üretimi bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenmektedir. Bira ve rakının üretimi ise genel teşvik sistemi kapsamında destek almaktadır. Bunlara ilave olarak 6. bölgedeki tüm alkollü içki yatırımları bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında değerlendirilmektedir.

Alkol ve Alkollü İçki Yatırımlarında Bölgelere Göre Uygulanan Teşvikler
Uygulanan Destek Unsurları		Yatırım Teşvik Bölgeleri
		1.	2.	3.	4.	5.	6.
KDV İstisnası		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Vergi İndirimi (YKO)		%15	%20	%25	%30	%40	%50
SGK Primi (YIL)	İşveren Desteği	2 Yıl	3 Yıl	5 Yıl	6 Yıl	7 Yıl	10Yıl
	İşçi Desteği	YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10Yıl
Gelir Vergisi Stopajı Desteği		YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10Yıl
Yatırım Yeri Tahsisi		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Faiz/Kar Payı Desteği (Puan/TL-Döviz Kredi)		YOK	YOK	3 - 1	4 - 1	5 - 2	7 - 2
Emlak Vergisi Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Bina İnşaat Harç Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Damga Vergisi ve Harç Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Diğer Muafiyetler		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR

Yararlanma Şartları

Alkol ve alkollü içkilerin üretiminde fermentasyon, distilasyon gibi çeşitli prosesler bulunur. Bu prosesler ile üretilen ürünler tanklarda dinlendirilir. Daha sonra şişelenerek, kutulanarak veya basınçlı metal tüplere doldurularak (fıçı sistemi) piyasaya arz edilir. Ürünlerin yalnızca paketlendiği, şişelendiği tesisleri bu kapsamda değildir. Üretim proseslerinin bulunması esastır. Bu şartları sağlamak kaydıyla aşağıdaki asgari sabit yatırım tutarına sahip yatırımlar için teşvikler uygulanır.

Alkol ve Alkollü İçkiler Üretimi Yatırım Teşviklerinden Yararlanma Kriterleri
Yatırım Türü		1.	2.	3.	4. / 5.	6.
Asgari Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
Tümü	4 M	3 M	2 M	1,5 M	1,5 M	1,5 M

Alkol ve Alkollü İçki Yatırım Teşviklerinden Nasıl Yararlanılır?

Alkol ve alkollü içkilerin üretimi yatırım teşviklerinden yararlanılması için izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

1. Ürünlerin Belirlenmesi: Hangi alkollü içkilerin üretiminin yapılacağının belirlenmesi gerekir. Ürünün türüne göre uygulanacak teşvik sistemi de değişmektedir. Bira ve şarap üretimi genellikle tek tip tesislerde üretilir. Ancak, diğer yüksek alkollü içkilerin bazıları aynı tesiste üretilebilmektedir. Öncelikle yatırım kapsamı ürünler belirlenmelidir.
2. Kapasitenin Belirlenmesi: Üretim yapılacak ürün veya ürün gruplarının kapasiteleri belirlenmelidir. Alkol ve alkollü içkilerin üretiminde bazı prosesler Çevresel Etki Değerlendirmesine tabidir. Bu durumda yatırım projesine uygun ÇED Belgesinin alınması gerekir.
3. Tesis Kurulum İzni Alınması: Etil alkol ve alkollü içkilerin üretimi ve piyasaya arzı Tütün ve Alkol Dairesinin iznine tabidir. İlgili kurumdan tesis kuruluş izni alınması ve başvuruda bu iznin eklenmesi şarttır.
4. Yatırımın Projelendirilmesi: Yatırımın hangi üretim aşamalarını kapsadığı, yatırımın yeri, finansmanı, makine ve mekanizasyon seviyesi belirlenmelidir. Yatırımın teşvik mevzuatı ile uyumuna da dikkat edilmelidir.
5. Başvuru Belgelerinin Temini: Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu için gerekli şirket evrakları, sgk borcu yoktur, kapasite raporu, izin ve belgeler temin edilir. Alkol üretimi oldukça karmaşık düzenlemelere tabi bir alandır. Bu nedenle, diğer kurumlardan alınacak tüm izin ve belgeler hazır edilmelidir.
6. Teşvik Başvurusu: E-TUYS sistemi üzerinden proje oluşturularak başvuru yapılır. Değerlendirme neticesinde uygun bulunan projeler için yatırım teşvik belgesi düzenlenir.