İmalat sanayi yatırım teşvikleri, üretim sektörünün gelişimini desteklemek amacıyla sağlanan teşviklerdir. Bu teşvikler, imalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelere çeşitli avantajlar sunarak yatırımlarını teşvik etmeyi hedefler. İmalat sanayi yatırım teşvikleri kapsamında sağlanan destekler arasında vergi indirimleri ya da muafiyetleri, faiz desteği, sigorta primi teşvikleri, yer tahsisi gibi unsurlardan oluşur. Bu teşvikler sayesinde işletmeler, yeni fabrika kurma, teknolojik yatırımlar yapma, kapasite artırma gibi stratejik adımlarını daha avantajlı koşullar altında gerçekleştirebilir. Bu da hem imalat sanayinin büyümesine katkı sağlarken hem de istihdamı artırarak ekonomik kalkınmayı destekler. Yatırım konusuna göre imalat sanayi yatırımlarına tüm belge türleri düzenlenebilmektedir.

İmalat sanayi çok geniş sektörel dağılım ve üretim kapasitesi ile ülkemiz için son derece önemlidir. Bu nedenle imalat sanayi yatırım teşvikleri çok detaylı belirlenmiş, yatırıma göre çeşitlendirilmiştir.

İmalat Sanayi Yatırımları Nelerdir?

İmalat sanayi yatırımları, mal üretimi gerçekleştiren işletmelerin üretim kapasitelerini artırmak veya yeni üretim tesisleri kurmak amacıyla gerçekleştirdikleri yatırımlardır. Bu yatırımlar, genellikle üretim süreçlerini iyileştirmek, verimliliği artırmak, kaliteyi yükseltmek ve rekabet gücünü artırmak için yapılan stratejik hamlelerdir. İmalat sanayi yatırımları, çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren işletmeleri kapsayabilir, örneğin otomotiv, tekstil, kimya, metal ve elektronik gibi sektörlerde yatırımlar gerçekleştirilebilir. Bu yatırımlar, ülkenin sanayi tabanını güçlendirmek, ihracat potansiyelini artırmak, istihdamı desteklemek ve ekonomik büyümeyi sağlamak amacıyla önem taşır.

İmalat Sanayi Yatırımları

İmalat sanayi ürünleri yüksek katma değerli, ihracat potansiyeli yüksek ürünlerdir. İmalat sanayisinin teşvik edilmesi ve hızlandırılması ülkemiz kalkınma modelinin çok önemli bir bölümüdür.

İmalat Sanayi Yatırım Teşvikleri Nelerdir?

İmalat sanayi yatırım teşvikleri, her çeşit sanayi tesisi yatırımına verilecek devlet destekleridir. Bu destekler aşağıdaki gibidir:

  1. KDV İstisnası: Sanayi tesisine alınacak her türlü makine, teçhizat ve ekipman Katma Değer Vergisinden muaftır.
  2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: İmalat sanayi yatırımı kapsamında kullanılacak makine, teçhizat ve ekipmanlar ithal edilmesi halinde gümrük vergisinden muaftır.
  3. Vergi İndirimi: Yatırım tamamlanana kadar yapılan toplam sabit yatırım harcamalarının belirli bir bölümü kurumlar/gelir vergisinden düşülür.
  4. İstihdam Destekleri: İmalat sanayi çok önemli bir istihdam potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, personelin sgk primlerinin işçi ve işveren payları ve gelir vergisi sotpajı devlet tarafından desteklenir.
  5. Faiz veya Kar Payı Desteği: İmalat sanayi yatırımının finanse edilmesi için kullanılacak yatırım kredisinin faiz veya kar payının belirli bir bölümü devlet desteğinden yararlanır.
  6. Yatırım Yeri Tahsisi: Bazı sanayi yatırımları büyük bir yatırım alanlarına ihtiyaç duyar. Yatırımın yapılabilirliğini artırmak için uygun koşullarda hazine arazisi tahsisi yapılması mümkündür.
  7. Emlak Vergisi Muafiyeti: İmalat sanayi yatırımın yapılacağı bina için 5 yıl boyunca emlak vergisi ödenmeyecektir.
  8. Damga Vergisi ve Harç İstisnası: Yatırım teşvik belgesi sahibi olan sanayiciler ile yükleniciler arasındaki mal ve hizmet sözleşmeleri damga vergisi ve harçlardan muaftır.

Önemli Uyarı!
Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında verilen destekler yatırımın bulunduğu bölgeye göre farklılık gösterir. Detaylı bilgi: Yatırım Teşvik Belgesi Destek Unsurları

İmalat Sanayi Yatırım Teşviklerinden Nasıl Yararlanılır?

İmalat sanayi yatırımları karmaşık karar verme süreçleri içerir. Bu süreçler, yatırım yeri seçimi, ürün gamının belirlenmesi, üretim kapasitesinin tespiti gibi çeşitli çalışmaları içerir. Ardından yapılacak fizibilite neticesinde yatırım kararı verilir. Bu aşamada hiçbir harcama yapılmadan önce Yatırım Teşvik Belgesinin alınması gerekir.

Yatırım Teşvik Belgesi alabilmek için yatırım projesi E-TUYS sisteminde oluşturulur. Daha sonra bu proje ile ilgili belgeler eklenir. Gerekli hallerde diğer kurumlardan alınması gereken belgeler temin edilir. Tamamı bir bütün olarak yatırım projesine eklenir ve onaya sunulur. Bakanlıkça uygun görülmesi halinde belge düzenlenir ve elektronik ortamda yatırımcıya teslim edilir. Bu aşamadan itibaren imalat sanayi yatırım teşviklerinden yararlanmaya başlanır.

Teşvik Edilen İmalat Sanayi Yatırımları

İmalat sanayi yatırımlarının bir çoğu teşvik edilmektedir. Çeşitli teşvik sistemleri kapsamında birçok yatırım için önemli teşvikler ve devlet yardımları sağlanmaktadır. Güncel teşvik mevzuatına göre yatırım teşviklerinden yararlanabilecek imalat sanayi yatırımları aşağıdaki gibidir.

İmalat Sanayi US-97 Kodları:
Yatırım teşvik sistemi US-97 yani ulusal sınıflandırma olarak adlandırılan bir sisteme göre tanımlanmıştır. İmalat sanayi yatırım konuları US-97 sınıflandırması içerisinde 15-37 kodları arasında yer almaktadır.

Tekstil ve Konfeksiyon Yatırımları

  1. Tekstil ürünleri imalatı ve tekstilin aprelenmesi yatırım teşviklerinden yararlanır.
  2. Kısa elyaf iplikçiliği ve iplik üretimine destekler sağlanmaktadır.
  3. Konfeksiyon, dikim ve giyim eşyası üretimi için Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmektedir.
  4. Akıllı çok fonksiyonlu tekik tekstil yatırımları için bölgesel nitelikli teşvikler verilmektedir.

Detaylı Bilgi: Tekstil ve Konfeksiyon Yatırım Teşvikleri

Deri ve Deri Ürünleri Yatırımları

  1. Derinin tabaklanmasına yönelik yatırımlara teşvik verilir.
  2. Derinin işlenmesi amacıyla yapılacak yatırımlar bölgesel ve diğer sistemler kapsamında teşvik edilir.
  3. Deri ürünlerinin üretimi ve dikimi için teşvikler uygulanır.

Detaylı Bilgi: Deri ve Deri Ürünleri Yatırım Teşvikleri

Kağıt ve Kağıt Ürünleri Yatırımları

  1. Selüloz ve kağıt üretimi yatırımları teşvik edilmektedir.
  2. Geri dönüşümden kağıt ve karton üretimine yatırım teşvik verilmektedir.
  3. Kağıt ve karton ürünlerinin üretimine yönelik yatırımlar genel ve bölgesel teşvik alabilir.
  4. Kağıt yatırımlarında bölgesel desteklerden yararlanmak için kağıt hamurundan başlamak üzere kağıt ürünleri üretimi yapılması gerekir.

Detaylı Bilgi: Kağıt ve Kağıt Ürünleri Yatırım Teşvikleri

Kimya Sanayi Yatırımları

  1. Petrokimya tesisleri ve petrokimyasalların üretimine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
  2. Ana kimya sanayi ve diğer kimyasalların üretimine devlet yardımları sağlanır.
  3. İlaç, eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasalların ve ürünlerin üretimine teşvik verilir.
  4. Parfüm, kozmetik hammaddeleri ve kozmetik ürünleri üretimine yatırım teşvikleri uygulanır.
  5. Patlayıcı maddelerin imalatına gerekli izinlerin alınması şartıyla teşvik verilir.
  6. Gübre ve azotlu bileşiklerin üretimine yönelik yatırımlar teşvik edilir.
  7. Boya üretimine yönelik yatırımlar için devlet destekleri uygulanmaktadır.

Detaylı Bilgi: Kimya Sanayi Yatırım Teşvikleri

İlaç Yatırımları

  1. İlaç hammaddelerinin üretimi desteklenmektedir.
  2. Jenerik ilaçların üretimi ve orijinal ilaçların üretimine tüm teşvikler uygulanır.
  3. Biyoteknolojik ilaç ve arge faaliyetleri yatırım teşvikleri kapsamındadır.
  4. Onkolojik ilaç ve kan ürünleri üretimi teşvik edilmektedir.

Detaylı Bilgi: İlaç Yatırım Teşvikleri

Gübre Yatırımları

  1. Organik gübre üretimine teşvik kısmen verilmektedir.
  2. Kimyasal gübre, azotlu bileşikler ve fosfatlı bileşikler için yatırım teşvikleri verilir.
  3. Organomineral gübre üretimi için Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmektedir.

Detaylı Bilgi: Gübre Yatırım Teşvikleri

Plastik Yatırımları

  1. Termoplastikler, ABS, PP, PVC, PE, PC gibi maddelerden üretilen plastiklerin imalatına yatırım teşvik belgesi verilir.
  2. Elastomerler ve benzeri polimerlerin ve bunlardan mamul ürünlerin üretimine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
  3. Plastik hammadeleri, masterbatch ve diğer katkılar bölgesel teşviklerden yararlanmaktadır.
  4. Plastik ekstrüzyon, enjeksiyon, kalıplama, termoforming, haddeleme (kalenderleme), döküm ve rotasyon teknolojilerle yapılan üretim teşvik edilmektedir.

Detaylı Bilgi: Plastik Yatırım Teşvikleri

Kauçuk Yatırımları

  1. Kauçuktan levha, tabaka ve şeritlerin üretimi teşvik edilmektedir.
  2. Vulkanize veya vulkanize edilmemiş kauçuk ürünler için destek verilmektedir.
  3. Kauçuktan ip, iplik ve lifler ile bunlardan üretilmiş kauçuk eşya için Yatırım Teşvik Belgesi verilir.
  4. Gözenekli kauçuktan ve kalıptan çekilmiş boru, profil ve çubuklara destek sağlanır.
  5. Gözenekli ve gözenekli olmayan kauçuktan yer kaplamaları, levhalar, tabakalar ve karolar için teşvik verilir.
  6. Kauçuktan üretilmiş taşıyıcı kolonlar, transmisyon kolonları ve deprem izolatörleri öncelikli teşviklerden yararlanır.
  7. Kauçuktan yapılmış diğer eşya, tıbbi cihazlar, cerrahi ürünleri bağlantı elemanları, makine parçaları ve diğer birçok kauçuk formu için teşvikler sağlanmaktadır.

Detaylı Bilgi: Kauçuk Yatırım Teşvikleri

Hazır Beton Yatırımları

  1. Hazır beton üretimine yönelik yatırımlar belirli şartlara bağlı olarak teşvik edilmektedir.
  2. Komple yeni yatırım niteliği bulunan ve 100 m3 kapasiteli santraller için teşvik verilir.
  3. Tevsi, modernizasyon veya entegrasyon gibi yatırımlara Teşvik Belgesi düzenlenmez.
  4. Hazır beton tesisleri çevresel etki değerlendirmesine tabi yatırımlardır.

Detaylı Bilgi: Hazır Beton Yatırım Teşvikleri

Çimento Yatırımları

  1. Çimento üretimine yönelikli yatırımlara önemli teşvikler verilir.
  2. Komple yeni yatırım, tevsi veya modernizasyon amaçlı çimento yatırımlarına teşvikler sağlanır.
  3. Portland çimento, puzolanik çimento, beyaz çimento, gri çimento, cürüflü çimento veya kompoze çimento için Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
  4. Çimento imalatına yatırım teşvik almak için çimento ve klinker üretim kapasiteleri önemlidir.
  5. Çimento yatırımlarının çevreyle etkileşimi çok yüksek olduğundan mutlaka ÇED Belgesine ihtiyaç vardır.

Detaylı Bilgi: Çimento Yatırım Teşvikleri

Beton Ürünleri Yatırımları

  1. Betondan mamul ürünlerin üretimine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
  2. Bims, briket, asmolen, kaldırım taşı, bordür gibi beton döşeme parçalarına teşvik verilir.
  3. Beton boru ve büz gibi ürünlerin üretimine teşvikler sağlanır.

Detaylı Bilgi: Beton Ürünleri Yatırım Teşvikleri

Cam Yatırımları

  1. Düz cam, float cam gibi ürünlerin üretimine Yatırım Teşvik Belgesi verilir.
  2. Çok katlı yalıtım camları, ısıcam, çiftcam gibi ürünlerin imalatına teşvik uygulanır.
  3. Lamine cam gibi katmanlardan oluşan özellikli camlara ayrıca teşvik sağlanır.
  4. Temperli cam ve benzeri fırın cam ürünlerine bölgesel teşvikler uygulanır.
  5. Cam eritme ve cam geri dönüşümüne yönelik yatırımlar için destek verilir.

Detaylı Bilgi: Cam Yatırım Teşvikleri

Makine ve Teçhizat İmalatı Yatırımları

  1. Elektrikli makine ve teçhizatın imalatına önemli teşvikler verilir.
  2. Elektrikli olmayan makine ve teçhizat üretimi için de teşvikler sağlanır.
  3. Her çeşit makinenin imalatına yönelik yatırım için Teşvik Belgesi düzenlenir.

Detaylı Bilgi: Makine ve Teçhizat İmalatı Yatırım Teşvikleri

Demir ve Çelik Yatırımları

  1. Demir ve çelik endüstrisine Yatırım Teşvik Belgesi şartlı verilir.
  2. Demir ve demirden mamul eşyanın imalatına teşvikler şarta bağlı uygulanır.
  3. Çelik üretimi ve döküm sanayisi için yine benzer şartlarda teşvik verilir.
  4. Demir ve çelik geri dönüşümü ve eritme ocaklarına belirli koşullar altında teşvik alınabilir.

Detaylı Bilgi: Demir ve Çelik Yatırım Teşvikleri

Metal Sanayi Yatırımları

  1. Ana metal sanayi yatırımları ve metal dökümüne Yatırım Teşvik Belgesi verilir.
  2. Ana metaller dışındaki metal sanayisine de teşvikler uygulanır.
  3. Metalurji tesisleri, metal alaşımların üretimi ve alaşım uygulamalarına teşvik verilir.
  4. Galvaniz, eloksal gibi yüzey işlemlerine yönelik yatırımlara devlet desteği sağlanır.

Detaylı Bilgi: Metal Sanayi Yatırım Teşvikleri

Metal Eşya Yatırımları

  1. Metallerin şekillendirilmesi ve işlenmesine yönelik yatırımlar teşvik edilir.
  2. Her çeşit metalden mamül eşya için tüm bölgelerde teşvikler sağlanır.
  3. Metal bükme, kesme, presleme, delme ve aksesuar uygulama için teşvik uygulanır.
  4. Çelik, demir, krom veya alüminyum gibi birçok metalden mamül eşya için devlet yardımı sağlanır.

Detaylı Bilgi: Metal Eşya Yatırım Teşvikleri

Sınai Kalıp Yatırımları

  1. Sınai kalıp yatırımlarına bölgesel teşvikler verilmektedir.
  2. Metal kalıpları, plastik kalıpları, kauçuk kalıpleri gibi çeşitli kalıpların üretimine yönelik yatırımlara teşvikler sağlanır.
  3. Diğer amaçlara yönelik sınai kalıp tasarım ve üretimi için Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.

Detaylı Bilgi: Sınai Kalıp Yatırım Teşvikleri

Elektronik Cihaz Yatırımları

  1. Elektronik cihazların üretimine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
  2. Elektronik ekipmanlar, bileşenler, kumanda ve kontrol üniteleri teşviklerden yararlanır.
  3. Tamamen veya kısmen elektrikle çalışan makine ve teçhizat için devlet destekleri verilir.
  4. Birçok elektronik cihazın üretimi ise orta yüksek teknoloji veya öncelikli teşvikler sağlanır.

Detaylı Bilgi: Elektronik Cihaz Yatırım Teşvikleri

Medikal Yatırımları

  1. Medikal ürünlerin ve medikal cihazların üretimine Yatırım Teşvik Belgesi verilir.
  2. Elektrikli medikal cihazlar ve tıbbi amaçlı elektronik makineler için teşvikler verilir.
  3. Cerrahi ürünler, medikal amaçlı malzemeler, tıbbi ekipmanlar için destek verilir.
  4. Birçok medikal ürün yatırımı için öncelikli teşvikler sağlanır.

Detaylı Bilgi: Medikal Yatırım Teşvikleri

Otomotiv Yatırımları

  1. Motorlu kara taşıtlarının üretimine Yatırım Teşvik Belgesi verilir.
  2. Otomotiv ana sanayi ve tüm bileşenlerine yatırım teşvikleri uygulanır.
  3. Otomotiv yan sanayi yatırımlarına da birçok teşvik uygulanır.
  4. Motor üretimine yönelik yatırımlar için ayrıca teşvik verilir.

Detaylı Bilgi: Otomotiv Yatırım Teşvikleri

Savunma Sanayi Yatırımları

  1. Savunma sanayi ve havacılık yatırımlarına öncelikli teşvikler uygulanır.
  2. Metal, plastik ve kompozit malzemelerden mamul birçok savunma sanayi üretim teşviklerden yararlanır.
  3. Savunma sanayi yatırımlarına teşvik almak için gerekli şartların sağlanması ve yatırımla ilgili belgelerin temin edilmesi gerekir.

Detaylı Bilgi: Savunma Sanayi Yatırım Teşvikleri

Mobilya Yatırımları

  1. Her türlü malzemeden iç ve dış mekan mobilyalarının üretimine Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir.
  2. Metal mobilyalar ve mobilya bağlantı elemanları için yatırım teşvikleri sağlanır.
  3. Plastik mobilyalar ve plastikten mamül bağlantı parçaları için teşvik uygulanır.
  4. Ahşap ve ağaç ürünlerinden mamül mobilyalar için bölgesel teşvikler verilir.

Detaylı Bilgi: Mobilya Yatırım Teşvikleri


Teşviki Şarta Bağlı İmalat Sanayi Yatırımları

Teşviki belirli şartlara bağlı imalat sanayi yatırımları aşağıdaki gibidir:

  1. Hazır beton tesislerinde asgari 100 m3/saat kapasite bulunmalıdır. Ayrıca, bu yatırımlar komple yeni yatırım türünde gerçekleşmelidir.
  2. Demir ve çelik yatırımlarında KOBİ statüsünü haiz ve teşvik edilmeyecek ürünler dışında kalan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlara şartlı teşvik verilecektir.
  3. ÇED Yönetmeliği kapsamında tanımlanan yatırımlar için Çevresel Etki Değerlendirme Belgesi alınması gerekir.

Teşviki Şarta Bağlı İmalat Sanayi Yatırımları

Teşvik edilmeyecek imalat sanayi yatırımları aşağıda listelenmiştir.

  • Tuğla ve kiremit imalatı: Modernizasyon haricinde, kapasite artışı sağlayan tuğla ve kiremit yatırımlarına destek verilmez.
  • Kütlü pamuk imalatı: Iğdır ilinde yapılan kütlü pamuk işleme yatırımları dışında, herhangi bir pamuk üretimi desteklenmeyecektir.
  • Kısa elyaf iplikçiliği: 15 milyon TL altındaki modernizasyon yatırımları ve İstanbul dışındaki illerde yapılan kabuk lifleri (kenevir, keten, jüt vb.) elyaf haline getirme ve entegre iplik üretimi dışındaki kısa elyaf ipliği üretimi yatırımlarına destek verilmeyecektir.
  • Demir-çelik yatırımları: Belirtilen ürünlerin üretimine yönelik demir ve çelik yatırımlarına destek verilmeyecektir. Ancak, belirli kriterleri sağlayan yatırımlar genel sistem kapsamında desteklenecektir. Bu konularda şu kriterleri sağlayan yatırımlar genel sistem kapsamında desteklenir;
    1. Ortaklık yapısındaki bir veya birden fazla tüzel kişinin veya kamu kurum ve kuruluşunun hisseleri toplamının %25 veya daha fazla olmaması.
    2. Başka bir işletmenin sermayesinin %25 veya daha fazlasına sahip olmaması.
    3. Çalışan sayısı yıllık 250 kişiden az olması.
    4. Yıllık net satış hasılatı 50 milyon Avro veya mali bilançosu değeri 43 milyon Avro karşılığı Türk Lirasını aşmaması.
    Bu kapsamda sayılan demir ve çelik yatırımları;
    (a) Pik demir ve demir alaşımları: çelik üretimi için pik demir, döküm ve diğer pik demir, yüksek manganlı pik ve yüksek karbonlu ferro-manganez, (diğer demir alaşımları hariç olmak üzere);
    (b) Ham ve yarı mamul demir, vasıfsız çelik veya vasıflı çelik ürünleri: ingota dökülmüş veya dökülmemiş sıvı çelik; dövme işlemi yapılacak yarı mamul ürünler için ingotlar dâhil olmak üzere: blumlar, kütükler ve slablar; levha çubukları ve teneke kaplı sac çubuklar; sıcak haddelenmiş geniş kangallar, (küçük ve orta ölçekli dökümhanelerde sıvı çelik dökümü ve üretimi hariç olmak üzere);
    (c) Sıcak haddelenmiş demir, vasıfsız çelik veya vasıflı çelik ürünleri: raylar, traversler, bağlama sacları, taban sacları, kirişler, 80 mm ve üzeri ağır profiller, palplanşlar, 80 mm’nin altında olan çubuklar ve profiller ve 150 mm’nin altında olan yassı mamuller, filmaşin, yuvarlak ve kare borular, sıcak haddelenmiş çember ve şerit (tüp şerit dâhil), sıcak haddelenmiş levha (kaplanmış veya kaplanmamış), kalınlığı 3 mm ve üzerinde olan saclar ve levhalar, 150 mm ve üzerinde olan universal saclar, (tel ve tel ürünleri, parlatılmış çubuklar ve dökme demir hariç olmak üzere);
    (ç) Soğuk haddelenmiş ürünler: teneke kaplı sac, kalay kurşun alaşımı kaplı sac, siyah sac, çinko kaplı levhalar, diğer kaplanmış levhalar, soğuk haddelenmiş levhalar, elektrik malzemeleri üretiminde kullanılan levhalar, teneke kaplı sac şeritler, soğuk haddelenmiş sac, kangal ve şerit olarak;
    (d) Borular: tüm dikişsiz çelik borular, çapı 406,4 mm’nin üzerindeki kaynaklı çelik borular.
  • Doğal asfalt, bitüm, petrol bitümü, mineral katran veya zift esaslı, bitümlü karışımlar üretimine yönelik yatırımlar desteklenmez.

Önemli Uyarı!
Teşvik edilmeyecek ve teşviki şarta bağlı imalat sanayi yatırımları hakkında detaylı bilgi almak ve şartları incelemek için ilgili sayfaları inceleyin. Eğer bir yatırım konusu teşvik edilmeyecek yatırımlar listesinde ise teşvik alınması mümkün değildir. Ancak, şartlı teşvik edilecek yatırım konuları arasındaki yatırımlar için kriterlerin sağlanması halinde teşvik alınması mümkündür.

  1. Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları
  2. Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar