Su ve İçecek Yatırım Teşvikleri

Su ve içecek üretimine sağlanan yatırım teşvikleri doğal kaynak sularının işlendiği ve paketlendiği tesisler ile meşrubat tesislerinin yararlandığı desteklerdir. Bunlar sektörün yatırımlarını ve istihdam olanaklarını artırmaktadır. Doğal kaynak suları genellikle ozon ile işlenerek paketlenir. El değmeden şişeleme yapılan tesislerde üretim yapılır. Meşrubatlar, kola, gazoz, enerji içeceği, meyve suyu, maden suyu, soda ve diğer içeceklerin üretimi, şişelemesi ve paketlemesi ise yine benzer şekilde yapılır. Belirtilen sektörler için teşvikler oldukça önemlidir. Bu sayfamızda, doğal kaynak sularının üretimi ve içecek sektörünün teşvikleri tüm yönleriyle açıklanmıştır.

Doğal Kaynak Suları Üretimi Yatırımları Nelerdir?

Doğal kaynak suları, doğal kaynaklardan elde edilen içme suyu türüdür. Bu sular, genellikle yeraltı kaynaklarından veya doğal kaynaklardan (dağ akarsuları, kaynaklar, dereler) toplanır. Kaynaktan isale hattı aracılığıyla tesise taşınır. Doğal kaynak suları, içerdikleri mineral ve iz elementlerle zenginleştirilmiş ve genellikle doğal filtrasyon süreçlerinden geçmiş olan sulardır. Bu sular genellikle tekniğine uygun biçimde ozon ile zenginleştirilecek şişelenir. 330 ml, 500 ml, 1 lt, 1,5 lt, 5 lt ve 10 lt pet şişelerde, 19 lt polikarbon damacanalarda, cam şişe ve cam damacanalarda sunulur.

Meşrubatlar ise gazlı veya gazsız, genellikle aromalandırılmış her çeşit alkolsüz içecektir. Meşrubatlar, genellikle ferahlatıcı, lezzetli ve tatlandırıcı içecekler olarak tüketilen çeşitli içecek türlerini kapsar.

Yatırım teşviklerinden yararlanabilecek su ve meşrubat üretimi yatırımları şunlardır:

1. Gazlı İçecekler: Gazlı içecekler, karbondioksit gazı eklenerek kabarcıklı hale getirilen içeceklerdir. Kola, gazoz, limonata, enerji içecekleri, soda ve tonik suyu gibi örnekler verilebilir. Gazlı içecekler genellikle tatlandırıcılar, asitler, aroma maddeleri ve renklendiriciler içerebilir.
2. Meyve Suları: Meyve suları, doğal veya suni olarak elde edilen meyve özlerinin suyla karıştırılmasıyla hazırlanan içeceklerdir. Portakal suyu, elma suyu, üzüm suyu, nar suyu ve karışık meyve suları gibi çeşitli meyve suları bulunur. Bazı meyve suları, şeker veya tatlandırıcılarla tatlandırılabilir veya koruyucu maddeler eklenerek raf ömrü uzatılabilir.
3. İçecekler: İçecekler arasında çay, kahve, buzlu çay, buzlu kahve, bitki çayları, sıcak çikolata ve sütlü içecekler gibi çeşitli seçenekler bulunur. Bu içecekler genellikle sıcak veya soğuk olarak tüketilebilir ve farklı tat ve aroma seçenekleri sunar.
4. Enerji İçecekleri: Enerji içecekleri, enerji sağlamak ve uyku hali veya yorgunlukla mücadele etmek amacıyla tüketilen içeceklerdir. Genellikle kafein, taurin, B vitaminleri ve diğer uyarıcı maddeler içerirler. Enerji içecekleri, sporcular, öğrenciler veya yoğun çalışma temposuna sahip kişiler tarafından tercih edilebilir.
5. Spor İçecekleri: Spor içecekleri, spor aktiviteleri sırasında vücudun sıvı ve elektrolit dengesini düzenlemeye yardımcı olan içeceklerdir. İçerdikleri elektrolitler, karbonhidratlar ve su ile enerji sağlamayı hedeflerler. Spor içecekleri, enerji yenileme ve hidrasyon sağlama amacıyla özellikle sporcular tarafından tercih edilir.
6. Maden Suyu ve Sodalar: Doğal kaynaklardan elde edilen maden suları ve sodalar çeşitli boyutlarda şişelenir. İnsan sağlığı için gerekli minerallerin yerine konmasına yardımcı olur. Meyveli, aromalı ve sade maden suları ve sodalar bulunur.
7. Aromalı Sular: Çeşitli aroma ve katkı maddelerinin eklendiği sulardır. Genellikle gazsız ve sağlıklı içecek alternatifi olarak tercih edilmektedir.

Doğal kaynak sularının üretimi ile gazlı ve gazsız içecekler, enerji içecekleri, sporcu içecekleri, maden suyu ve sodalar, aromalı sular gibi her çeşit meşrubatın üretimine yatırım teşvikleri verilmektedir.

Su ve İçeceklerin Üretimi Yatırım Teşvikleri Nelerdir?

Doğal kaynak suları yatırımları genellikle kaynağın yakınlarında kurulur. İsale hattı ile tesisin içerisine kadar getirilir. Öncelikle filtrasyon sisteminden geçirilerek zararlı maddelerden temizlenir. Kaynak suları, ters ozmoz ve ultrafiltrasyon teknolojileri sayesinde son derece yüksek oranda temizlenir. Ozonla zenginleştirilen sular şişeleme hattında doğrudan şişelenir. Şişeleme tesislerinde genellikle preform adı verilen plastik şişeler önce şişirilir, daha sonra dolumu yapılır.

Meşrubatlar ise çeşitli aroma ve gazların, sulara katıldığı, karıştırıldığı, homojenize edildiği, süzüldüğü ve şişelendiği yatırımlardır. Her iki yatırım konusu için de bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında değerlendirilenler için aşağıdaki destekler uygulanır.

Su ve İçecek Yatırımlarında Bölgelere Göre Uygulanan Teşvikler
Uygulanan Destek Unsurları		Yatırım Teşvik Bölgeleri
		1.	2.	3.	4.	5.	6.
KDV İstisnası		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Vergi İndirimi (YKO)		%15	%20	%25	%30	%40	%50
SGK Primi (YIL)	İşveren Desteği	2 Yıl	3 Yıl	5 Yıl	6 Yıl	7 Yıl	10Yıl
	İşçi Desteği	YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10Yıl
Gelir Vergisi Stopajı Desteği		YOK	YOK	YOK	YOK	YOK	10Yıl
Yatırım Yeri Tahsisi		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Faiz/Kar Payı Desteği (Puan/TL-Döviz Kredi)		YOK	YOK	3 - 1	4 - 1	5 - 2	7 - 2
Emlak Vergisi Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Bina İnşaat Harç Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Damga Vergisi ve Harç Muafiyeti		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR
Diğer Muafiyetler		VAR	VAR	VAR	VAR	VAR	VAR

Yararlanma Şartları

Doğal kaynak suyu ve içecekleri üretiminin yapıldığı tesisler genel ve bölgesel teşvik uygulamalarından yararlanmaktadır. Bu yatırımlar için belirlenen en önemli kriter asgari sabit yatırım tutarıdır. Bölgelere göre sağlanması gereken yatırım tutarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Su ve İçecek Üretimi Yatırım Teşviklerinden Yararlanma Kriterleri
Yatırım Türü		1.	2.	3.	4. / 5.	6.
Asgari Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL)
Tümü	4 M	3 M	2 M	1,5 M	1,5 M	1,5 M

Su ve İçecek Yatırım Teşviklerinden Nasıl Yararlanılır?

Su, meşrubat ve içeceklerin üretimi yatırım teşviklerinden yararlanılması için izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

1. Ürünlerin Belirlenmesi: Üretime konu ürünlerin tespit edilmesi gerekir. Yalnızca kaynak suyu şişeleme tesisi veya meşrubat üretimi yapılan bir tesis mi kurulacak belirlenmelidir. Projenin diğer detayları buna göre belirlenecektir.
2. Kapasitenin Belirlenmesi: Üretim kapasiteleri genellikle kaynağın miktarına ve İl Özel İdaresi tarafından verilen ruhsata bağlıdır. Bunlar kapasite açısından kısıttır. Bu kısıtlar çerçevesinde üretim kapasitesi belirlenmeli, makine ve teçhizat kapasite ile uyumlu belirlenmelidir.
3. İzin ve Ruhsatların Alınması: Kaynak suyu kullanım izni, içme suyu ruhsatı ve sözleşmesi yapılmalıdır. Ayrıca, kaynak sularıyla ilgili işlemlerde Çevre Bakanlığı görüşlerine başvurulmalıdır. Meşrubat ve içecek üretimi için ise bir izin söz konusu değildir. Çevresel Etki Değerlendirmesine tabi olan yatırımlar için ÇED Belgesinin temini yeterlidir.
4. Yatırımın Projelendirilmesi: Yatırım projesinin kapasite ve ürün grupları ile uyumlu şekilde yapılması gerekir. Bu proje yapılırken her türlü izin ve ruhsat alınmalı, bu izinlerde yer alan değerlere dikkat edilmelidir. Yani, izin veya ruhsat belgesinde bulunan kapasiteyi aşacak bir yatırım projesi yapılamaz.
5. Başvuru Belgelerinin Temini: Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu için gerekli şirket evrakları, sgk borcu yoktur, kapasite raporu, izin, ruhsat ve belgeler temin edilir. Genellikle içecek su üretiminde ayrıca İl Özel İdaresi ile sözleşme yapılır.
6. Teşvik Başvurusu: E-TUYS sistemi üzerinden proje oluşturularak başvuru yapılır. Değerlendirme neticesinde uygun bulunan projeler için yatırım teşvik belgesi düzenlenir.