Laboratuvar Yatırım Teşvikleri

Laboratuvar yatırım teşvikleri, birçok amaç için kurulan laboratuvarları desteklemektedir. Araştırma, bilimsel çalışmalar, sağlık ve güvenlik, tıp, deney hayvanları gibi çeşitli alanlardaki laboratuvarlara destek verilmektedir. Bu yatırımlar çeşitli konularda sektörel gelişime, tüketici güvenliğine veya toplum sağlığına faydalı işlevleri yürütür. Bunların yanı sıra çeşitli faaliyetlerin entegre yürütüldüğü laboratuvar kompleksleri vardır. Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları referans laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı ile deney hayvanları üretim, test ve araştırma merkezi gibi çeşitli birimleri içeren laboratuvar kompleksleri için ise Öncelikli Yatırım Teşvik Sistemi uygulanmaktadır.

Laboratuvar Yatırımları Nelerdir?

Laboratuvar yatırımları, bilimsel araştırmaların ve kalite kontrol süreçlerinin etkin bir şekilde yürütüldüğü, teknolojiye dayalı merkezlerin oluşturulması anlamına gelir. Bu yatırımlar, araştırma laboratuvarları, tıbbi laboratuvarlar, endüstriyel laboratuvarlar ve çevre laboratuvarları gibi farklı alanlarda gerçekleştirilebilir. Laboratuvar yatırımları, ileri teknolojik altyapı, uzman personel ve analitik ekipmanların sağlanmasıyla, bilimsel keşiflerin, ürün kalitesinin ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine önemli katkılar sağlar.

Laboratuvar yatırımları çeşitli alanlarda gerçekleştirilebilir ve farklı amaçlara hizmet edebilir. Laboratuvar yatırımlarının bazı örnekleri şunlardır:

1. Araştırma ve Referans Laboratuvarı: Araştırma ve referans laboratuvarları, bilimsel çalışmaların yürütüldüğü ve referans ölçümlerin gerçekleştirildiği merkezlerdir. Bu laboratuvarlarda, çeşitli disiplinlerdeki araştırmacılar, yeni keşifler yapmak, verileri analiz etmek ve bilimsel verilere dayalı kararlar almak için çalışmalarını sürdürür. İleri teknolojik ekipmanlar ve analitik yöntemler kullanılarak, araştırmaların hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlanır.
2. Tüketici Güvenliği ve Enfeksiyon Hastalıkları Laboratuvarı: Tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları laboratuvarları, gıda, su, ilaç ve diğer tüketici ürünlerinde kalite, güvenlik ve enfeksiyon hastalıklarının tespit edilmesi için önemli bir rol oynar. Bu laboratuvarlar, hassas cihazlar ve moleküler teknikler kullanarak hızlı ve güvenilir sonuçlar elde etmeyi hedefler. Bu sayede, halk sağlığına yönelik risklerin azaltılması, güvenli tüketici ürünleri ve enfeksiyon hastalıklarının erken teşhisi sağlanır.
3. İlaç ve Tıbbi Cihaz Analiz ve Kontrol Laboratuvarı: İlaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarları, ilaçlar ve tıbbi cihazlarla ilgili kalite kontrol, standardizasyon ve sertifikasyon çalışmalarını yürütür. Bu laboratuvarlar, ilaçların etkinlikleri, saflıkları ve kaliteleri ile tıbbi cihazların güvenilirlikleri ve performansları konusunda detaylı testler yapar. Böylece, hastaların ve sağlık sektörünün güvenliği ve kalitesi sağlanır.
4. Deney Hayvanları Üretim, Test ve Araştırma Merkezi: Deney hayvanları üretim, test ve araştırma merkezleri, ilaç, biyoteknoloji ve medikal araştırmalar için önemli bir kaynak sağlar. Bu merkezler, laboratuvar hayvanları üretimi, testleri ve deneylerin yürütülmesi için özel olarak tasarlanmıştır. Hayvanların refahı ve etik standartların korunması ön planda tutularak, bilimsel araştırmalar ve ilaç geliştirme çalışmaları için gerekli altyapı sağlanır.
5. Bilimsel ve Teknik Araştırma Laboratuvarları: Bilimsel ve teknik araştırmaların yapıldığı laboratuvarlar, yeni keşiflerin ve bilimsel gelişmelerin gerçekleştirildiği yerlerdir. Bu tür laboratuvarlar, akademik kurumlar, araştırma merkezleri ve endüstriyel şirketler tarafından kurulabilir.
6. Kalite Kontrol Laboratuvarları: Üretim sektöründe, ürünlerin kalitesini ve standartlarını belirlemek amacıyla kalite kontrol laboratuvarları kullanılır. Bu laboratuvarlar, üretim süreçlerinin izlenmesi, numune analizleri ve kalite güvence testlerini yapmak için kullanılır.
7. Sağlık Laboratuvarları: Tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma çalışmalarının gerçekleştirildiği laboratuvarlardır. Tıbbi laboratuvarlar, kan testleri, doku analizleri, genetik testler ve hastalık tanıları gibi birçok sağlık hizmetinin temelini oluşturur.
8. Çevre Laboratuvarları: Çevresel analizlerin yapıldığı laboratuvarlar, su, hava, toprak gibi çevresel örneklerin incelenmesi ve çevresel kirlilik düzeylerinin belirlenmesi için kullanılır. Bu laboratuvarlar, çevre koruma ve sürdürülebilirlik çalışmalarına katkı sağlar.
9. Gıda ve Tarım Laboratuvarları: Gıda güvenliği, tarım ürünleri analizi ve kalite kontrolü için kullanılan laboratuvarlardır. Gıda ve tarım laboratuvarları, gıda hijyeni, tarım ilaçları, toprak analizi ve bitki hastalıkları gibi alanlarda test ve analizler yapar.
10. Endüstriyel Laboratuvarlar: Endüstriyel üretim süreçlerinin izlenmesi, kalite kontrolü, Ar-Ge faaliyetleri ve yeni ürün geliştirme çalışmaları için kullanılan laboratuvarlardır. Endüstriyel laboratuvarlar, kimyasal analizler, malzeme testleri ve üretim verimliliği analizleri gibi iş süreçlerine odaklanır.

Her laboratuvar farklı amaca hizmet etmek amacıyla kurulur. Burada belirtilen türler ülkemizde yaygın yatırımı bulunan örneklerdir. Bunların dışındaki amaçlarla kurulacak laboratuvarların yatırım teşviklerinden yararlanma durumu proje bazında değerlendirilecektir. Dolayısıyla farklı alanlardaki yatırım alternatiflerinin de teşviklerden faydalanma olasılığı her zaman mevcuttur.

Laboratuvar Yatırım Teşvikleri Nelerdir?

Laboratuvar yatırım teşviklerini genel amaçlı veya kompleks laboratuvarlar olarak 2 başlık altında incelemek gerekir. Her yatırım türüün kapsamı ve birimleri farklıdır. Yatırım projeleri ve dolayısıyla teşvik ihtiyaçları da çok farklıdır. Bu nedenle, her biri aşağıdaki başlıklar halinde açıklanmıştır.

1. Genel Amaçlı Laboratuvar Yatırım Teşvikleri

Genel amaçlı laboratuvarlar yukarıda bahsedilen laboratuvar yatırımlarından bir ya da birkaçını içeren yatırımlardır. Bunlar, bilimsel veya teknik araştırmalar, tıp, endüstriyel faaliyetler, tüketici güvenliği, sağlık, kalite, tarımsal ürünler ve analizler gibi amaçlar içerir. Bu yatırımlara Genel Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında destek verilir. Bu yatırımlara uygulanan destek unsurları şunlardır:

1. KDV İstisnası: Yatırım projesi kapsamında onaylanan tüm makine, ekipman, teçhizat, donanım ve aletler %18 Katma Değer Vergisi (KDV) ödenmeden temin edilebilir.
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti: İthal edilmesi gereken her türlü makine, teçhizat, ekipman, donanım ve aletler gümrük vergilerinin tamamından muaftır.
3. Diğer Muafiyetler: Emlak vergisi muafiyeti, damga vergisi ve harç muafiyeti, bina inşaat harç muafiyeti, Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında tahsil edilen parselasyon harcı, ifraz ve tevhit harcı, plan ve proje tasdik harcı, zemin açma izni ve toprak hafriyat harcı, yapı kullanma izni harcı muafiyeti uygulanır.
4. Finansman Kolaylıkları: Kredi Garanti Fonu (KGF) ve yatırım taahhütlü avans kredi gibi yatırım kredileri ile teşvikli finansal kiralama (leasing) yapılmasına imkan tanınır.

2. Laboratuvar Kompleksleri Yatırım Teşvikleri

Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı, deney hayvanları üretim, test ve araştırma merkezlerine ilişkin birimlerin birlikte yer aldığı laboratuvar kompleksleri için aşağıdaki destekler uygulanmaktadır.

Laboratuvar Kompleksi Yatırımlarında Bölgelere Göre Uygulanan Teşvikler
Uygulanan Destek Unsurları		Yatırım Teşvik Bölgeleri
		1.2.3.4.ve 5. BÖLGELER	6. BÖLGE
KDV İstisnası		VAR	VAR
Gümrük Vergisi Muafiyeti		VAR	VAR
Vergi İndirimi (YKO)		%40	%50
SGK Primi (YIL)	İşveren Desteği	7 Yıl	10 Yıl
	İşçi Desteği	YOK	10 Yıl
Gelir Vergisi Stopajı Desteği		YOK	10Yıl
Yatırım Yeri Tahsisi		VAR	VAR
Faiz/Kar Payı Desteği (Puan/TL-Döviz Kredi)		5 - 2	7 - 2
Emlak Vergisi Muafiyeti		VAR	VAR
Bina İnşaat Harç Muafiyeti		VAR	VAR
Damga Vergisi ve Harç Muafiyeti		VAR	VAR
Diğer Muafiyetler		VAR	VAR

Yararlanma Şartları

Laboratuvar yatırım teşviklerinden yararlanma şartları kapsamlı belirlenmiştir. Yatırımın hangi birimlere sahip olduğu, teknoloji seviyesi, yürütülecek test ve analizlerin türü gibi birçok konuda değerlendirme yapılmaktadır. Ayrıca, bölgelere göre asgari sabit yatırım tutarının da sağlanması şarttır. Laboratuvar yatırım teşviklerinden yararlanmak için sağlanması gereken kriterler şunlardır:

1. Asgari Sabit Yatırım Tutarı: Birinci ve ikinci bölgelerde 3 milyon, diğer bölgelerde 1,5 milyon TL asgari sabit yatırım tutarına sahip olmak gerekir.
2. Laboratuvarın Bİrim Çeşitliliği: Yatırım projesi kapsamında hangi birimlerin yer aldığı çok önemlidir. Yukarıda sayılan birimlerin tamamına sahip kompleksler öncelikli, diğer yatırımlar genel sistem kapsamında destek alır.
3. İzin ve Belgeler: Her laboratuvar için farklı izin, ruhsat ve belgelendirme mekanizmaları vardır. Tıbbi çalışmalar için Sağlık Bakanlığı, tarımsal analizler için Tarım ve Orman Bakanlığı, çevre faaliyetleri için Çevre, İklim Değişikliği ve Şehircilik Bakanlığı, endüstriyel hizmetler için ise Türk Standartları Enstitüsü gibi kurumlardan çeşitli izin, ruhsat ve belgeler temin edilmesi gerekir.

Bu şartları sağlayan yatırımlar proje bazında münferit değerlendirmeye tabi tutulur. Uygun bulunanlar için öncelikli, uygun olmayanlar için genel yatırım teşvik belgesi düzenlenir.

Laboratuvar Yatırım Teşviklerinden Nasıl Yararlanılır?

Laboratuvar yatırım teşviklerinden yararlanılması için izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:

1. Laboratuvar Kapsamının Belirlenmesi: Bir ya da birden çok birimin yer aldığı yatırımın kapsamı belirlenir. Mümkünse teşvikler de dikkate alınarak kapsam genişletilebilir. Öncelikli teşvikler son derece önemli avantajlar sağlar. Bu nedenle, yatırımın kapsamı belirlenirken teşviklerin dikkate alınması çok önemlidir.
2. Başvuru Belgelerinin Temini: Yatırım Teşvik Belgesi başvurunda gerekli olan temel belgeler ile şirket evrakları temin edilir. Bunların yanı sıra sgk borcu yoktur belgesi alınır. Ayrıca, laboratuvar ile ilgili tüm izin, ruhsat ve belgelerin beyan edilmesi şarttır.
3. Başvuru: E-TUYS sistemi üzerinden Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu yapılır. Süreç takip edilir. Gerektiğinde ilave bilgi ve belge temin edilerek süreç yönetimi uygulanır. Değerlendirme sonucunda uygun bulunan yatırımlar için belge düzenlenerek yatırımcıya elektronik ortamda teslim edilir.